Vegatopia - Januari 2016: een vegan Arie, taco met een sponsje en Chinees met een kick

maandoverzicht In de eerste maand van het jaar eten we lekker vegan. Voor sommige mensen is dat echter best wel lastig. Na Frankrijk gaat nu ook Denemarken moslimkinderen pesten. Dankzij de wiskunde kunnen we onze pizza eindelijk in perfecte, gelijke stukjes snijden. 35 Chinese restaurants serveerden maaltijden met een verrassende extra kick. Januari 2016 in vogelvlucht.

Vegan nu, Arie

We hadden al movember en stoptober, nu is er ook veganuary, wat toch een stuk minder lekker bekt. Na een maand schransen is januari namelijk de perfecte maand om bewust, gezond en diervriendelijk te leven.

Nell Westerlaken beschrijft in een leuke column in de Volkskrant haar vegan januari. Zo leerde ze dat biologische chips 'mogelijk sporen van melk' kunnen bevatten, dat er pindakaas wordt verkocht waar al een drupje honing in zit, en dat er in brood vaak melk of melkpoeder is verwerkt. Veganuary draagt dus in ieder geval bij aan de bewustwording. Rest nog de vraag: hoe spreek je veganuary eigenlijk uit: "wie-ken-joe-herrie" of toch gewoon "vegan nu, Arie".

In de Correspondent wordt uitgelegd waarom het voor veel mensen zo moeilijk is om minder of geen vlees te eten. Een belangrijke reden is een soort vicieuze cirkel in de marktwerking: mensen kopen en eten vlees, omdat het er nu eenmaal is, en er wordt meer van geproduceerd, omdat mensen het nu eenmaal kopen. Desondanks is er wel een toenemende bewustwording bij de consument te herkennen.

In Denemarken is niets van veganuary te merken: daar wordt varkensvlees eten juist gezien als vaderlandslievend. De rechtspopulistische regering wil dan ook dat het 'Deense cultuurerfgoed' weer verplicht in kinderdagverblijven en op scholen op het menu komt te staan. De eigenlijke reden is natuurlijk dat het een effectieve manier van 'moslims pesten' is. In Frankrijk doen ze trouwens sinds afgelopen oktober precies hetzelfde. Lekker tolerant en vooruitstrevend.

Speel met je eten

Kijk je ook altijd zo verlekkerd naar die prachtige foto's in kookboeken en op receptenblogs? Foodfotografen hebben een hele reeks trucjes om het eten er extra lekker uit te laten zien. Zo blijven taco's met make-up-sponsjes mooi open, is haarspray universeel inzetbaar, is de prachtige frappuccino misschien niet eens vegetarisch (stijf gemaakt met gelatine) en is de stoom die van de lasagne vaak sigarettenrook. Smakelijk eten!

Een slecht gesneden pizza behoort tot de grootste frustraties des levens. Twee wiskundigen uit Liverpool hebben een formule ontwikkeld waarmee je een pizza in elk willekeurig aantal gelijke punten kunt verdelen. En het blijft niet bij de theorie: ze laten ook zien dat het écht werkt. Het vergt wel een beetje oefening voordat je dit uit de losse pols kunt, vermoeden we.

De Indiase politie bedacht een originele, goedkope methode om een gouden ketting - ingeslikt door een juwelendief - terug te krijgen. De dief moest 40 bananen eten, waarna de ketting er via de natuurlijke weg weer uit kwam. De eigenaar van de ketting wilde het smerige ding echter niet meer terug hebben.

Een perfect cadeau voor de uiterst precieze kok: een snijplank met maataanduidingen. Eindelijk kun je je wortel in blokjes van precies 5x5 mm snijden, of in schijfjes van 5 cm lang. Het enige probleem is: geen enkele kok die dat doet of die dat wil doen, aldus deze geinige review in de Guardian.

35 restaurants in China worden ervan verdacht hun maaltijden een extra kick te geven met poeder gemaakt van de opiumpapaver, waarschijnlijk met het doel hun gasten 'verslingerd' aan het restaurant te maken. Of die boze opzet überhaupt succesvol kan zijn, is nog maar de vraag. Opium wordt namelijk niet van de plant zelf, maar van het ingedroogde melksap gemaakt. En de zaadjes van de opiumplant ken je natuurlijk als maanzaad.

Geen dieet is een goed dieet

Je kunt er de klok op gelijk zetten: zodra het nieuwe jaar is begonnen, vliegen de artikelen, reclames en programma-items over gezonde diëten, afvalprogramma's en ontslakkingsmethoden je om de oren. Zo ook in 2016, maar er komen ook steeds meer gezonde tegengeluiden. We zetten er een paar op een rijtje. Doe er je voordeel mee - of ook niet.

In de Guardian wordt in een lang artikel uitgelegd waarom wij zulke uiteenlopende smaken en voorkeuren hebben, en dat die voorkeuren allemaal zijn aangeleerd. Door onze ouders, die wellicht goedbedoeld hebben geprobeerd die vieze groente voor je te verstoppen. Door de voedingsindustrie, die je van jongs af leert dat lekker eten zoet, zout en vet hoort te zijn. En door jezelf, als je jezelf wijsmaakt dat 'gezond' en 'lekker' niet samen kunnen gaan. Als je je eenmaal van die mechanismes bewust bent, kun je ze gericht veranderen en 'lekker gezond' eten.

Dat klinkt, ondanks alle voorbeelden, nog steeds vrij abstract. Chefkok Heston Blumenthal (van Masterchef UK) gaat een stapje verder en suggereert dat je je brein moet 'foppen' door je eetcontext te veranderen: een zwaarder glas, ander servies of het gerecht een andere naam geven, dit alles beïnvloedt of je iets lekker vindt en hoeveel je ervan eet.

Nog steeds iets te abstract en wil je weten waarvan je meer of juist minder moet eten? Dan kun je altijd nog terecht bij de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum, die momenteel klaarblijkelijk wordt vernieuwd. Misschien heb je er nooit bij stilgestaan, maar in andere landen zien die richtlijnen er anders uit, onder andere omdat ze proberen aan te sluiten op de nationale eetcultuur. In de nieuwe Amerikaanse richtlijnen wordt vooral aangeraden om meer gezonde vetten (avocado, noten) te eten, en minder eiwitten, suiker (o.a. frisdrank) en zout (o.a. fast food).

Nieuw dit jaar is dat ook matig gebruik van alcohol wordt afgeraden. Echter, wie dan verstandig overschakelt op cola of een ander frisje, krijgt weer te veel suiker binnen. Ook het 'gezonde' glaasje sinaasappelsap uit het pak schijnt niet beter te zijn dan een glas frisdrank. Alcoholvrij bier scoort in een test van de Guardian - op één uitzondering na - ook bedroevend slecht qua smaak. En wie zich toch een glaasje wijn gunt, neemt toch vaak meer alcohol tot zich dan op het etiket staat. Het is ook nooit goed.

En verder

De trends van 2016 volgens de EVI: gefermenteerde groenten, bloemkool en radijsjes, peulvruchten, zeewier en kokosyoghurt. Het wordt dus een lekker jaar!
12 dingen waar restaurants mee op moeten houden in 2016, aldus de Guardian. Met op nummer één: schrijf bestellingen gewoon op in plaats van te proberen ze te onthouden.
Het patent op meloenen van Monsanto is onlangs ingetrokken, omdat de meloen het resultaat was van een kruising en niet van genetische modificatie.
Hoe kook je polenta zonder een uur lang te roeren? Heel simpel: giet er 's ochtends al kokend water over, laat het een dag staan en kook het dan in een kwartiertje gaar. Dat die Italiaanse oma's daar nooit zelf op zijn gekomen!

Meer!

Eelco, site-administrator en culiredactie, maakt een goeie brunch op zondagochtenden. Werkt als onderzoeker aan 'recommender systems', ook voor recepten, en doet ook iets met privacy.