De markt voor vleesvervangers blijft groeien, maar komt wel steeds meer in handen van grote vleesverwerkers. Kweekvlees en plantaardige nuggets worden commercieel interessant. De Britse regering stelt het verbod op aanbiedingen met junkfood uit - en krijgt hiervoor nogal wat kritiek. Een filiaal van Lidl verbood de verkoop van zonnebloemolie aan minderjarigen. Indonesië stopt met de export van palmolie en India met de export van tarwe. Foodwatch wil een einde aan de speculatie met levensmiddelen. Britse wetenschappers ontwikkelen een robotkok die kan kauwen. Mei 2022 in vogelvlucht.
De toekomst is plantaardig
De verkoop van vleesvervangers als tofuworstjes en seitanschnitzels blijft groeien: vorig jaar werden er 17% meer verkocht dan het jaar ervoor. Daarentegen daalt de verkoop van vlees - in Duitsland tenminste - al twee jaar op een rij. Nog steeds echter is de markt voor vlees 80 keer zo groot als die voor vleesvervangers.
De grote vleesverwerkers kopen in toenemende mate kleinere producenten van vleesvervangers op. Zoals in Nederland de Vegetarische Slager sinds 2018 onderdeel van Unilever is, investeren de Amerikaanse vleesverwerkers als JBS en Cargill in de plantaardige markt. Een ongewenst effect is dat de markt zo in handen van een klein aantal grote bedrijven komt, aan de andere kant is de schaalvergroting juist een positief effect.
Ook de markt voor kweekvlees begint volwassen en commercieel interessant te worden. Het Amerikaanse Good Meat bouwt grote bioreactoren voor vlees waar geen vee meer aan te pas hoeft te komen.
Impossible Foods brengt plantaardige fake-chicken nuggets op de markt. Die zijn mileuvriendelijker en gezonder - en net zo lekker - als het dierlijke origineel, aldus het bedrijf. Kritiek dat nuggets ongezond junkfood en daarom ongewenst zijn, wijzen ze van de hand: ze zijn bedoeld om een vleesnugget te vervangen, niet een linzensalade.
Van de Belgen zijn de inwoners van Brussel het meest geneigd vegetarisch te eten. Vegetarisme en veganisme lijken meer iets voor de grote-stedelingen te zijn, observeert The Brussels Times.
James Cromwell, bekend van de film Babe, heeft zichzelf vastgelijmd aan de balie van een Starbucks-filiaal. Hiermee wilde hij protesteren tegen de 70 cent extra die de keten rekent als een klant plantaardige melk in plaats van 'echte' wil hebben. Starbucks moet ophouden met het afstraffen van milieuvriendelijk gedrag, zo vindt hij.
Maak je niet dik
Groot-Brittannië heeft het plan om supermarktacties als "1 plus 1 gratis" voor junkfood te verbieden voorlopig in de ijskast gezet. Ook het verbod op tv-reclame voor junkfood voor negen uur 's avonds wordt teruggedraaid. De Britse regering geeft als reden dat ze het de consument - en de voedingsindustrie - in deze moeilijke tijden van inflatie en schaarste niet nog moeilijker willen maken. Volgens verschillende opiniemakers is dit een stap in de verkeerde richting: niet junkfood, maar groente en fruit zouden goedkoper moeten worden. Ook chefkok Jamie Oliver windt zich op over het besluit, dat zwakke gezinnen niet ondersteunt, maar hen juist aan de multinationals uitlevert.
Ongezond eten komt niet alleen door gebrek aan kennis of geld: een arts schrijft uitgebreid over zijn pogingen om minder suiker te eten door zijn kennis over gezond eten bij te spijkeren: meer kennis leidt niet automatisch tot meer discipline, heeft hij gemerkt.
Je zou misschien denken dat elke calorie hetzelfde effect heeft, maar dat klopt niet. Ons lichaam neemt calorieën van hoogbewerkte producten als chips veel beter op dan calorieën van onbewerkte producten. Naast chips en patat gelden overigens ook kant-en-klare supermarktproducten als croissants, hummus en pesto als hoogbewerkt: door de technieken om ze langer houdbaar te maken maken, gaat veel smaak verloren, die dan weer met suiker, zout en vet wordt toegevoegd.
Een man uit New York sleept fastfoodketens voor de rechter, omdat hun burgers - volgens hem - veel kleiner zijn dan die in de reclame. Deze opmerkelijke rechtzaak roept wel de vraag op waar marketing eindigt en misleiding begint.
Schaarste
De gevolgen van de Oekraïne-oorlog merken we al een tijdje aan de stijgende prijzen voor levensmiddelen. De Duitse minister van Economie verwacht dat in de nabije toekomst sommige producten niet alleen heel duur zullen worden, maar soms ook echt niet te krijgen zullen zijn.
In een poging om het hamsteren van zonnebloemolie tegen te gaan, verbood een Duits Lidl-filiaal de verkoop hiervan aan minderjarigen. De reden voor deze opmerkelijke maatregel was dat ouders klaarblijkelijk hun kinderen stuurden om extra flessen olie te kopen. Na een kleine shitstorm in de sociale media is de maatregel teruggedraaid.
Een nog slechtere beurt scoorde supermarkt Jumbo: in sommige filialen werd de aanhoudende droogte aangevoerd als reden waarom er geen melk in hun schappen lag. Dat is onzin: Jumbo weigert gewoon de hogere kostprijs door te berekenen en had daarom een conflict met de melkveehouders.
Indonesië verdient goed aan de export van palmolie, maar heeft de export - juist bij de huidige grote vraag - nu stopgezet. Door de wereldwijde concurrentie zou palmolie voor de Indonesiërs zelf anders onbetaalbaar worden. De vraag is nu of deze maatregel de situatie niet juist nog slechter maakt: op een zwakke roepia zit Indonesië ook niet te wachten. Ook India heeft de export van graan stopgezet om de voedselveiligheid voor de eigen bevolking te beschermen.
Wellicht is cassave onze redding in tijden van graanschaarste. Cassave wordt in Nigeria veelvuldig geproduceerd en gebruikt, en de oogst kan bijna niet mislukken.
Inflatie en speculatie
Een woedende Italiaanse klant belde de politie omdat hij wel twee euro voor zijn bakje espresso moest betalen. Normaal gesproken kost een espresso in Italië rond één euro. Ook de spaghetti en lasagne zullen duurder worden dan de Italianen gewend zijn.
Voedselwaakhond Foodwatch wil dat er grenzen komen aan de speculatie met levensmiddelen: het is onwenselijk dat enkele speculanten grof geld verdienen en de prijzen opdrijven in tijden van crisis.
Een meer fundamenteel probleem is dat de voedselmarkt wordt gedomineerd door een handjevol grote spelers. Een systeem met veel gelijkwaardige handelaars houdt zichzelf in stand, maar als er een paar reuzen tussen zitten, kan een kleine storing bij een multinational de hele handelsketen op zijn kop zetten - net als tijdens de bankencrisis in 2008.
De Nederlandse regering wil misleidende van-voor-kortingen verbieden: het is bedrog als een supermarkt eerst de prijs verhoogt en vervolgens verlaagt naar het oude niveau, om dat dan een aanbieding te noemen. Voor verse producten geldt dit verbod niet.
Een rondje trends en vernieuwingen
- Voor het eerst sinds 2010 is het aantal winkels in Nederland gegroeid, vooral het aantal bakkers, supermarkten, slijterijen en groenteboeren nam toe.
- Ook het aantal foodtrucks is de afgelopen vijf jaar meer dan verdubbeld. De trucks worden met name ingezet bij festivals.
- De Europese markt voor avocado groeit nog steeds met 12% per jaar.
- Nu de Britse supermarkt Tesco gestopt is met de verkoop van non-food, wordt de vrijgekomen winkelruimte nu verhuurd als werk- en vergaderplekken.
- McDonald's is uit Rusland vertrokken vanwege de Oekraïne-oorlog. De Russische uitbater moet daarom nu op zoek naar een andere naam voor de verschillende Russische filialen.
- Volgens wetenschappers eten we in 2050 pandan, bonen en linzen, wilde granen en Ethiopische 'valse bananen'.
Lekker wetenschappelijk
Britse wetenschappers van Cambridge University hebben een robotkok ontwikkeld die kan 'smaken' wat hij kookt. De kok test niet alleen of een gerecht te zout is, maar test ook de textuur door te 'kauwen'. Zo kan de kok zichzelf leren om beter te koken.
Wetenschappers hebben door genetisch knip-en-plakwerk (Crispr-Cas9) tomaten met vitamine D ontwikkeld. Meer specifiek hebben ze het enzym dat in de tomaat vitamine D3 in cholesterol verandert, verwijderd.
Een Rotterdams bedrijf verkoopt vitamine-infusen: voor enkele honderden euro kun je bijvoorbeeld een hair health drip krijgen, of 'gewoon' een infuus met 25 gram vitamine C. Experts zijn kritisch, maar volgens de uitbaters is alles medisch verantwoord en zijn de infusen niet voor dagelijks gebruik bedoeld.
En verder
- Duitse bierbrouwers zijn bang voor een flesjestekort in de zomer en roepen de klanten op om hun lege kratten massaal terug te brengen.
- In het oude Rome was silphium het ultieme kruid, als smaakmaker, parfum, medicijn of afrodisiacum. Door klimaatverandering is het kruid toentertijd vrij plotseling uitgestorven.
- Een Amerikaans echtpaar kwam tijdens het klussen in hun huis een oude zak frites van McDonald's tegen. Uit nader onderzoek bleek dat die zak uit 1959 stamde.
Meer!
- April 2022: broodopstanden, blockchain en ruimtekebab
- Maart 2022: zonnebloemolie, vleestaks en plasticverbod
- Februari 2022: aardappelvervangers, Italiaanse bami en een visstickpizza
- Januari 2022: plantaardige eieren, maaltijdsoepen en Indiase grootmoeders
- December 2021: een pruttelende ragout, Japanse schoollunches en augurkensap
- November 2021: hondenvlees, mannenmaaltijden en immuunsoepen
- Oktober 2021: kokosyoghurt, pinda's uit Duitsland en een Australische weegschaal
- September 2021: een huiverige regering, hamburgersla en een hazelnootrel
- Augustus 2021: curryworst, margarine en henneptee
- Juli 2021: wegwerpplastic, supergrote eieren en exotisch eten
- Juni 2021: kweekvleesethiek, snoep onder een vergrootglas en supermarkthummus
- Mei 2021: pizza uit de muur, vegetarische kantines en plantaardige restaurants
