Onlangs besliste Vegatopia om geen lijst met vegetarische kerstmenu's in restaurants meer te publiceren zoals dat vroeger het geval was. Ooit konden we nog vrij makkelijk alle zaken met een vegamenu verzamelen, later werd het al vanwege het gestaag groeiende aanbod een eigenzinnige keuze. Nu lijkt het aanbod aan vegetarische (kerst)menu's groot genoeg geworden en vinden de veganisten, vegetariërs of flexitariërs makkelijk zonder ons hun weg, denken we.
Vegetarisme mainstream
Pakweg twintig jaar geleden kon je als vegetariër nog nauwelijks terecht. Er waren weliswaar volledig vegetarische eethuisjes, meestal in een grote stad, maar ze waren dun gezaaid en doorgaans met een licht geitenwollensokkengehalte. Hier en daar had een doorsneezaak met vooruitziende blik al een gebakken camembert of een vegetarische pasta op de kaart gezet, tussen veel dierlijke gerechten. Maar tegenwoordig vind je gelukkig boeiende vegetarische opties in alle segmenten.
Fine dining volgt de voedseltransitie
Met de opkomst van de veelbelovende Dutch Cuisine vind je in elk geval zaken met veel plantaardigs (80%) en ook wat dierlijke proteïnen (20%) die diervriendelijker - als dat dan al kan - en lokaler worden geteeld of gevangen. Maar omdat je moeilijk voor 80% vegetariër kan zijn, is een volwaardig vegetarisch of plantaardig menu naast het gemengde toch een vereiste, waaraan meer en meer wordt voldaan.
Maar ook volledig plantaardige zaken kunnen succesvol zijn. In de We're Smart Green Guide 2024 staat de Brusselse plantaardige pionier Humus x Hortense op de negende plaats van alle groenterestaurants wereldwijd. Amaranth uit Merelbeke kreeg de drieëndertigste plaats. Emile van der Staak van de Nijmeegse De Nieuwe Winkel was in 2022 en 2023 nummer één en werd op die manier zelfs een untouchable.
Vijf radijzen worden door deze gids pas toegekend als er minstens één 100% plantaardig menu is en in december 2024 staan er al 127 met die topwaardering in de gids. Noteer daarbij dat heel wat goede restaurants met iets minder radijzen ook volledig plantaardig zijn, denk bijvoorbeeld aan Soul Kitchen in Gent (3), Lento in Hasselt (3), Vannu in Bavel (4), Kasvio in Utrecht (3) en andere.
Foto: Francisco Baquerizo Racines
Vegetarisch uitheems
Aziatische restaurants, zoals de Libanese of Indiase, zijn altijd wel een toevluchtsoord voor de vegetariër geweest. Maar waar de vegetarische afdeling vroeger slechts een onderdeel van de kaart was, diversifiëren steeds meer zaken zich van andere met een volledig plantaardig aanbod. Krishna Vilas in Eindhoven bijvoorbeeld, Kailash Parbat in Amsterdam, Liu Lin in Brussel, East Side Story in Namen en andere. Een trend die we graag nog zien groeien.
Zich onderscheiden van de massa kan ook door specialisatie in een bepaalde regio. In India zijn zoveel verschillende keukens dat elk een eigen restaurant verdient. Analoog daaraan zal de Italofiel misschien eerder eens een trattoria met de bereidingen uit Puglia, Toscane, Sardinië of Sicilië verkiezen boven één met de bekende Italiaanse klassiekers. Of eens een goedkope pizza of pasta afwisselen met een fine dining-ervaring bij Aroma in Vaasen, waar altijd ook vegetarische seizoengerechten met lokale ingrediënten op de kaart staan.
Zouden Turkse, Indiase, Chinese en andere chefs ook eens niet het fine-dining-pad kunnen bewandelen met gastronomische, nog betaalbare en graag ook vegetarische menu's?
Foto: Restaurant Aroma
Fast Casual goes Veggie
Bij de huidige generaties die na de boomers kwamen hoort uit eten gaan tot hun manier van leven en ontspannen. In onzekere en soms bedreigende tijden zullen zij graag betaalbaar, eenvoudig doch verrassend, en meer en meer gezond, fastfood in hippe, gezellige zaken waarderen. Er zijn al een aantal volledig vegetarische zaken, zoals de Vegan Junk Food Bar, de Copper Branch, Vegitalian en Sla.
Maar even bemoedigend is het dat grote ketens tegenwoordig ook plantaardige opties hebben. Subway, Burger King, Pizza Hut, Ellis Burger, Otomat: alle hebben ze mooie vegetarische en/of plantaardige gerechten. Ooit mailde ik een McDonald's met een vraag naar vegetarische burgers: "Geen vraag naar en je kunt altijd een salade nemen" was toen het antwoord. Tegenwoordig staan er wel vegaburgers op de kaart.
Trage maar zekere voedseltransitie
Als je je in een volle tram afvraagt wie van de reizigers geregeld bewust vegetarisch eet, kan een zekere moedeloosheid je overvallen. Afgelopen november zei Valerie Trouet, klimaatwetenschapper en afscheidnemend directeur van het Belgisch klimaatcentrum, met bitterheid in De Standaard: "Ik probeer mensen niet meer te overtuigen, het heeft geen zin." Positiever ingestelde wetenschappers repliceerden dat nochtans volop gewerkt wordt aan de groene transitie, zoals die van dierlijk eiwit naar plantaardig.
Misschien geloven we ook beter in een algemene maatschappelijke omslag: de zoon van een schapenboer zei vorige maand in De Standaard dat hij ervan overtuigd is dat we binnen tien à twintig jaar verbaasd zullen zijn dat we ooit dieren afmaakten.
Vanuit onze veggie-vriendelijke bubbel durven wij ook te hopen dat nog meer chefs en ketens met voeling voor deze evolutie hun cliënteel verleiden met lekkere, verrassende, plantaardige gerechten. Dat cliënteel zal culinair genot paren aan het goede moreel gevoel het milieu te sparen en dierenleed te verminderen.
Misschien moet het gebodene wel minder als vegetarisch benoemd worden, gezien de aversie van sommigen tegen het - volgens hen - woke-kantje eraan. Zo zegt chef Gijs Kemmeren van Vannu in Bavel begin deze maand in een interview in Gazet van Antwerpen dat hij zich wil profileren als een groenterestaurant, maar specifiek niet als plantaardig. Noten, granen en groenten uit de omgeving worden bereid zoals mensen ze nog nooit aten - je kauwt dus niet op een overtuiging, maar je ondergaat juist een heerlijk culinair avontuur, dat moreel en voor het eigen lijf ook nog eens goed aanvoelt.
Foto: Vannu
