Vegatopia - Weg met het dekseltje!

“Dat dekseltje, hè...” Mister Macchiato wijst op de latte-to-go die ik net bij Julia's heb gehaald. “Wist je dat dat dekseltje zo ongeveer het ergste is wat de mensheid op het westelijk halfrond is overkomen in de afgelopen eeuw? Direct na het nationaal-socialisme en het laatste album van Kanye West?” Ik kan nog net voorkomen dat ik me verslik in m'n koffie en staar hem verbaasd aan. Haha. Maar, hoe dat zo? Hij grijnst, werkt in een slok z'n espresso naar binnen en zegt: “Wat heb je besteld? Latte macchiato?” Ik knik. “Nou kom, loop even met me mee, dan doen we een experimentje.”

Boterhamzakje ertussen

Hij dirigeert me naar de banken die hier op Utrecht CS tussen Julia's en een Japansachtig eettentje zijn geplaatst. “Ga er even goed voor zitten. Ogen dicht en probeer je volledig te concentreren op de smaak. Wat voel je, wat proef je? Eerst maar eens met dekseltje.” Ik neem een slok en doe braaf wat me is opgedragen. Opperste concentratie. “Nou, wat proef je?” Eh.... ik eh... Kweenie. Koffie? “En verder?” Nou ja, ik voel natuurlijk dat plastic op m'n lippen, maar verder... “Precies!” jubelt mijn vriend.

“En nu nog een keer hetzelfde, maar dan zonder deksel. Wat proef je dan?” Ik neem nog een slok. Ogen dicht. Hé, dit is écht anders. Zoet! Romig... Ik probeer woorden te vinden, maar dat is nog helemaal zo makkelijk niet. Koffie proef ik natuurlijk, maar in de verte ook iets kruidigs. Vriend Macchiato glimlacht z'n breedste glimlach en spreidt z'n armen. “Zoals de oude Romeinen zouden zeggen: quod erat demonstrandum! Oftewel: daar heb je het antwoord op je hoe-dat-zo-vraag. Je proeft méér zonder het dekseltje. Komt door het melkschuim; dat wil nauwelijks door het gaatje in het dekseltje, terwijl het essentieel is voor de smaak van je latte macchiato. En dat plastic werkt natuurlijk ook niet mee. Het is een beetje als zoenen met een boterhamzakje ertussen: het kan best, maar waarom zou je?”

Morsgevaar

Eh... om morsen te voorkomen, opper ik. Het klinkt leuk wat je zegt, maar je maakt mij niet wijs dat er geen goede reden is waarom we koffie met een dekseltje drinken. Vlekken op je hageltjenieuwe overhemd, dat wil je toch niet? “Dat morsen is een beer-op-de-weg-ding. Echt. Je krijgt in een drukke kroeg toch ook geen tuitbekertje als je een biertje bestelt? Nou en als er ergens morsgevaar op de loer ligt...

In een drukke kroeg krijg je toch ook geen biertje in een tuitbeker?

Jij en ik gaan morgen eens een experimentje doen in het park. En dan zul je zien dat ik gelijk heb: het dekseltje is een nutteloos ding. Volkomen overbodig. Een misdaad tegen de koffiedrinkende menselijkheid. Het is klakkeloos overgenomen van de Amerikanen, zonder er ook maar een moment bij stil te staan dat Nederlanders geen Amerikanen zijn. Zeker niet als het om koffie gaat. Sinds Starbucks hier vestigingen heeft geopend wordt er wel veel meer koffie afgehaald, maar een echt to-go-land is Nederland nog steeds niet en dat zal het nooit worden ook. Kijk hier maar eens om je heen: mensen die al lopend koffie drinken kom je echt niet veel tegen. Nederlanders gaan ermee naar het perron en de trein, zoeken een bankje op. Wat dat betreft zijn jullie iets tussen Amerikanen en Italianen in. In Italië is het echt helemaal not done, op straat een beker koffie aan je mond zetten. Het is niet voor niks dat Starbucks nog geen enkele vestiging in Italië heeft. Volgend jaar gaan ze het voor het eerst proberen in Milaan, maar ik moet nog zien dat het gaat werken.

Zeg, zie ik je morgen in het Wilhelminapark voor een dekseltjesexperiment? Uurtje of 11 bij de kinderspeelplaats? En neem een weegschaaltje mee.”

Koffiewoestenij

Thuis besluit ik nog wat te researchen over het gebrek aan een to-go-cultuur bij ons, waar Mister Macchiato het over had. Internetbronnen beamen het. De hoge bazen bij Starbucks bleek het zelfs dermate zorgen te baren dat ze het aanvankelijk niet aandurfden om hier vestigingen te openen. Het is de reden waarom pas in 2009 in Nederland de eerste Starbucks buiten Schiphol openging.

Hoe liefdeloos de relatie van Nederlanders en hun koffie was, blijkt wel uit het feit dat er tot riant na de eeuwwisseling in brede kring gerept werd over 'een bakkie doen', een bakkie dat doorgaans werd aangeduid met termen als 'troost', 'leut' of erger nog: 'pleur'.

Hoe gek het achteraf ook mag klinken: de introductie van de Senseo (2001) was de grote sprong voorwaarts in koffiewoestenij Nederland. De trotse bezitters van het apparaat voelden zich een soort thuisbarista's die met aandacht een individueel kopje koffie schonken. Nespresso was de volgende stap die Nederlanders in de veilige thuisomgeving vertrouwd maakte met espresso-gebaseerde dranken.

Enfin, in 2009 was ons land dan wel rijp voor eigen Starbucksen, zo oordeelden de hoge bazen van de koffieketen. Veiligheidshalve werden de geplande vestigingen in Nederland wel relatief groter dan die in de VS. Er moesten meer zitplaatsen komen, want Nederlanders drinken hun koffie graag zittend, het liefst met een koekje of een stuk appeltaart erbij.

Struikelpartijen

En zo loop ik de volgende morgen met m'n Hario-weegschaaltje het Utrechtse Wilhelminapark in. Enorm veel vertrouwen in het experiment heb ik niet en dat komt vooral door wat verloofde M. zei toen ze met een handdoek om haar hoofd uit de badkamer stapte en ik haar over het dekseltjesverhaal vertelde.

Maar ja, ik doe er maar even niks mee, want Mister Macchiato heeft zich zichtbaar verheugd op het experiment. Al handenwrijvend staat hij klaar achter een uitgeklapt campingtafeltje met daarop vijftien bekers, twee warmhoudkannen koffie en een stapel in te vullen formulieren. We gaan meten hoeveel je nou eigenlijk morst onder verschillende wandelsnelheden, zo legt hij uit. Zowel drinkend als niet-drinkend, waarvoor we eerst nog proefondervindelijk moeten vaststellen hoeveel gram mijn doorsneeslok bevat. Dat blijk 26,1 te zijn.

Enfin, omdat je het vast niet erg vindt dat we je de verhalen over struikelpartijen, tanden door lippen en akelige koffievlekken besparen: dit zijn onze bevindingen. Gecorrigeerd voor de invloed van struikelen door losgeraakte veter van sportschoen.

Dus: weg ermee?

Terwijl ik met een papieren zakdoekje mijn bloedende lip dep, zegt Mister Macchiato: “De conclusie is dus zo helder als wat: dat dekseltje heb je alleen nodig als je al rennend koffie wilt drinken en de smaak je een rotzorg zal wezen. Dat wil je maar zelden. Dus: weg met het dekseltje!”

Eh maarre... Ik zeg dit niet graag, maar ik denk dat we iets over het hoofd zien. Mister Macchiato kijkt me aan alsof ik zojuist gezegd heb dat de Duitse bondskanselier Angela Merkel over een enorm gevoel voor humor beschikt. “Wat? Hoezo? Wat klopt er dan niet?” Nou, wat ik zeg: ik denk dat we iets over het hoofd zien. M. kwam ermee aanzetten en ik ben bang dat ze gelijk heeft. “O? Vertel!“ Nou ja, vanmorgen zeg ik tegen d'r wat we gingen doen in het park. En toen moest ze lachen. 'Maar dat dekseltje is helemaal niet bedoeld voor lopend koffiedrinken. Het is voor in de auto', zei ze.

“Cazzo!” Mister Macchiato vloekt binnensmonds en slaat zich met de palm van zijn hand voor het voorhoofd. Het vervelende is, ga ik verder, dat ze wel een punt heeft. Zeker met haar eh... pittige rijstijl word je onderweg nogal heen en weer geschud. En als je dan een volle koffiebeker in je hand hebt...

Mister Macchiato knikt. Hij plukt aan zijn baardje. “Dit moeten we onder het vloerkleed vegen,” zegt hij. “En dat kan ook! Allereerst is er natuurlijk de smaakkwestie. Dat argument blijft overeind: je proeft minder met een dekseltje. En dat morsverhaal bewijst: achter het stuur koffiedrinken is niet zonder risico. Mag het ūberhaupt wel?”
Er staat niets over in de wegenverkeerswet, antwoord ik. Heb ik nog nagezocht vanmorgen. Maar het schijnt dat je wel tegen een bekeuring aan kunt lopen als de politie vindt dat je zo gevaar op de weg veroorzaakt.

“En dat doe je ook”, roept mijn vriend verrukt. “Het is anderen in gevaar brengen! De autorijdende mens moet te allen tijde met twee handen aan het stuur...”
Maar als je schakelt, werp ik tegen. “Niks mee te maken! Dit is anders, je wordt afgeleid... Je kijkt omhoog in plaats van op de weg en als je mijmert of het nou tonen van mandarijn of sinaasappel zijn die je in je espresso proeft... En dan heb je geen aandacht voor dat omaatje met d'r rollator dat net het zebrapad komt opschuifelen.”

En koffiedrinkende passagiers? “Die zouden solidair moeten zijn met de koffiebob. Koffiedrinken op de passagiersstoel is stijlloos en nodeloos kwetsend! Kortom: er is geen enkele reden voor zo'n plastic dekseltje. Weg ermee!”

Maar weet je wat ik ook nog dacht? De temperatuur... “Hou je kop!”

Toch benieuwd wat het effect is van het dekseltje op de temperatuur van je koffie? We deden een experimentje voor de Facebook-pagina van Mister Macchiato.

Een van de zeldzame gevallen dat een dekseltje functioneel is: dit Breaking Bad-bekertje werd gemaakt door kunstenaar Miguel Cardona.