Vegatopia - Paletas, Popsicles en Waterijsjes

alt Paletas: een ijsjeshype uit Mexico die zich verspreid met de snelheid van die beroemde griep. Het klinkt exotisch, maar het zijn eigenlijk gewoon fruitige waterijsjes. In Mexico maken ze ze graag met daar veel voorkomende vruchtensoorten. Gelukkig doen onze aardbeien, rode besjes, kersen, kruisbessen en pruimen niet onder voor hun tropische familieleden.

In Engelstalige landen heten ze popsicles (eigenlijk een merknaam), in Mexico dus paletas. Wij zeggen meestal waterijsje. Als er meer dan 20% vruchtensap in zit, wordt het ook wel vruchtenijs genoemd. Vruchtenijsje, waterijsje… dat klinkt niet zo leuk en vrolijk als popsicles en paletas. Misschien is het tijd voor een betere, Nederlandse naam voor deze ijsjes? Bijvoorbeeld IJs uit het Vuistje, Stokijsjes, misschien wel Lik op Stok of likopstokjes...? Tja, laten we voor het gemak hier voorlopig de term 'waterijsjes' maar gebruiken.

Negen graden Baumé

Het lijkt zo makkelijk, waterijsjes maken. Je gooit wat fruit, water en suiker in een blender, vriest dit in en je hebt een heerlijk ijsje. In de praktijk valt dit helaas wel eens tegen. De ijsjes worden te zoet of doen qua hardheid meer aan een veredeld ijsklontje denken. De juiste hoeveelheid suiker is essentieel: te weinig ervan en het ijs is vooral geschikt om op op te schaatsen, van te veel blijft het ijs weer gedeeltelijk vloeibaar. Over het algemeen moet het percentage toegevoegde suiker in vruchtenijs tussen de 25% en de 35% liggen, om de beste textuur te krijgen.

alt De waterijsjesmaker-expert omzeilt deze problemen met een thermometerachtig apparaatje, een saccharometer. Die meet precies hoeveel suiker er in een lading fruitpuree zit. De ene aardbei is de andere immers niet, waardoor je de ene keer meer suiker moet gebruiken dan de andere keer. Wil je zelf aan de slag met waterijsjes, dan wordt het door kenners zelfs aangeraden om ook zo'n ding aan te schaffen en te zorgen dat de meter bij je fruitpuree of -sap negen graden Baumé aangeeft, min of plus 1 graad...

Voor wie nu nog niet naar het pompstation is gerend voor een simpel Raketje: gewoon maken is het devies. Begin met recepten uit een kookboek of van het internet (hint: scroll naar onderen). Ook mixen voor sorbetijs en granitas kunnen prima in een vormpje worden ingevroren. Ga van daaruit uit de losse hand experimenteren met verschillende bronwaters, vruchten, theeën, koffies, likeuren, kruiden, specerijen en andere smaakmakers. Dan mislukt er maar eens wat, er zijn ergere dingen in de wereld!

Het oog wil ook wat

Zo'n ijsje moet er natuurlijk ook een beetje leuk uitzien en, heel praktisch, prettig te likken en te eten zijn. Gelukkig kun je makkelijk aan waterijsvormpjes komen, kijk bijvoorbeeld eens bij de Xenos en de Blokker. Wie zich zorgen maakt over weekmakers en BPA, kan terecht bij o.a. Green Jump. Daar verkopen ze ook van die leuke pop-upvormpjes, calippo's.
De vormpjes die je individueel kunt invriezen zijn het handigste. Iedere keer dat je namelijk uit een ijsvorm maar één ijsje haalt (door middel van er heet water overheen laten lopen of ze even iets te laten opwarmen), wordt de kwaliteit van de overige ijsjes minder.

Wie geen speciale vormpjes wil kopen, kan een plastic koffiebekertje gebruiken (een grote mond is dan wel handig). Steek na 1 uur in de vriezer een stokje in het midden en laat het dan zo verder invriezen. Ook kun je kleine vormpjes voor desserts of bonbons aan een stokje prikken.
Houd overigens altijd een halve centimeter ruimte over aan de bovenkant, omdat de ijsjes kunnen uitzetten!

Besjes & Bloemetjes

voor ongeveer 6 ijsjes

alt In plaats van vlierbloesemsiroop kun je ook kirsch gebruiken, een likeur op basis van kersensap.

100 ml water
100 g suiker
400 g rode bessen (zonder de dikkere takjes)
6 el vlierbloesemsiroop of kirsch

Doe de water, het suiker en de besjes in een pannetje en breng dit aan de kook.
Roer het door en plet de besjes met een vork of de bolle kant van een lepel. Laat het enkele minuten zachtjes koken, zodat zoveel mogelijk sap uit de besjes vrijkomt.
Zet een fijne zeef op een ruime kom en werk de bessenpuree hier doorheen. Druk ze met de bolle kant van een lepel door de zeef, zodat zoveel mogelijk sap er uit geperst wordt.
Breng het sap verder op smaak met de vlierbloesemsiroop of de kirsch. De ene smaak moet de ander niet overheersen.
Laat het volledig afkoelen.
Giet het in een ijsvormpje (houd een halve centimeter ruimte over aan de bovenkant) en zet het minstens 5 uur in de vriezer.

Het is mogelijk om de bessen (van alle takjes, hoe klein ook, ontdaan) met het water en de suiker te blenderen. Het is een snellere methode, maar je krijgt wel een vezelige puree die een ruw laagje op je tong achterlaat.

Aardbei-citroen

voor ongeveer 6 ijsjes (Uit: The River Cafe Cookbook)

Je leest het goed: voor dit ijs gebruik je een citroen in zijn geheel, dus mét schil. Deze methode levert een superlekkere smaak op. Er kunnen wel kleine stukjes schil in het ijs blijven zitten, zelfs als je heel goed blendert. Vind je dat niet prettig, zeef het mengsel dan voor het invriezen. Dit recept is eigenlijk voor een sorbet. Het is ook mogelijk om het eerst tot sorbetijs te draaien in een ijsmachine en vervolgens daarmee de vormpjes te vullen. Het ijs wordt wel minder stevig en is dan misschien minder geschikt voor jonge kinderen.

2 kleine citroenen, liefst biologisch
200 g suiker
450 g aardbeien, kroontjes verwijderd
evt. vanillesuiker

Was 1 citroen, snij deze doormidden en verwijder de zaadjes uit 1 helft. Snijd deze helft weer in wat kleinere stukken.
Pers de overige anderhalve citroen uit.
Pureer de citroenstukken, het sap, de suiker en de aardbeien in een blender of met een staafmixer.
Proef of alles naar smaak is, de citroensmaak mag de aardbeien niet overheersen. Voeg evt. wat vanillesuiker doe.
Verdeel het mengsel over de vormpjes en vries ze in.

Geen waterijsjes, maar wel heerlijk zacht en romig en dat allemaal op een stokje:

Vanilleyoghurt-mango

voor ongeveer 4 ijsjes

150 g Griekse yoghurt (de volle versie met 10% vet, geen magere!)
50 ml slagroom
1 zakje vanillesuiker
100 g mango
75 g suiker

Roer de yoghurt, slagroom en de vanillesuiker door elkaar.
Pureer de mango met de suiker in een blender of met een staafmixer.
Giet 3/4e van het mangopuree bij de yoghurt, roer dat door elkaar. Zet dit in de koelkast.
Giet de overige mangopuree voorzichtig in de vormpjes totdat je een bodempje van een cm hebt.
Zet de vormpjes een uur in de diepvries, of totdat de mangopuree stevig genoeg is voor de volgende laag.
Giet het yoghurtmengsel bovenop de mangopuree. Omdat ijs uitzet, moet je bovenaan minimaal een halve cm ruimte overlaten.
Zet de gevulde vormpjes weer in de diepvries en vries ze in.

After Eight Mints & Melk

voor ongeveer 6-12 ijsjes (Uit: Ice Creams, Sorbets & Gelati)

500 ml volle melk
10 After Eight Mints

Doe de melk en de After Eights in een kom en verwarm dit gedurende 1,5 minuut op 900W in de magnetron.
Roer het goed door, zodat de After Eights kapot gaan. Laat het een paar minuten rusten en roer dan net zolang door totdat de After Eights volledig zijn opgenomen door de melk.
Verdeel het mengsel over de vormpjes en vries ze in.