Leuven werd in 2024 opnieuw de veggiehoofdstad van België. Dat is een hele kentering nadat enkele jaren geleden nog de Alma-studentenrestaurants onder druk van studenten hun vegetarisch aanbod dienden af te bouwen en niet-vegetarische klassiekers terug op de kaart zetten. Dit jaar echter bleek Leuven procentueel de stad met het hoogste aantal inwoners dat beloofde om een maand plantaardig te eten in het kader van de veggie challenge. Velen beschouwden daarentegen sinds lange tijd Gent als de veggie-hoofdstad en ons viel in de laatste jaren ook het groeiende aanbod in Antwerpen op.
Welk criterium?
Met Deinze als tweede en Brugge als derde in het lijstje van vegetarische toppers lijkt het dat vooral wat kleinere, meer homogene steden dan de grootsteden kans hebben op een goed resultaat. Men kan zich ook afvragen of het voornemen een maand lang plantaardig te eten als criterium betrouwbaar genoeg is. Als alle goede voornemens zouden waargemaakt worden, zou de mensheid veel gezonder, liefdevoller, nuchterder en slanker zijn dan in de praktijk het geval is.
Maar als onderdeel van een sensibiliseringscampagne kan het maken van lijstjes zeker een positieve rol spelen. We doen dan ook graag eens mee aan dit gezelschapsspelletje met de meetbare data van de Vegatopia Restaurantgids. Die is in de loop der jaren met de tip van onze lezers, met het volgen van de media en door eigen restaurantbezoeken opgebouwd. De gids labelt volledig vegetarische zaken met een 
en verder nemen we enkel de eetplekken op waar het vegetarisch aanbod bijzonder en bovengemiddeld is. Welnu, voor Antwerpen staan er in onze gids 27 restaurants, waarvan er 15 volledig vegetarisch zijn. In Gent tellen we er 11, waarvan 6 volledig vegetarisch zijn. In Leuven zijn er 8, waarvan 5 met het veggie-logo.
Foto: ProVeg
De internationale gids HappyCow vermeldt 174 vegan/veggie-vriendelijke eetplekken in Antwerpen, 149 in Gent en 65 in Leuven. Hierbij moet aangemerkt worden dat de criteria voor opname in de gids verschillen van onze Restaurantgids: wij nemen enkel zaken op waar kan gedineerd worden en zijn zeer selectief, Happycow vermeldt alle zaken waar iets vegetarisch op de kaart te vinden is en neemt ook alle ketenrestaurants en lunchzaken op.
In absolute aantallen gemeten verdient Antwerpen dus onze trofee De Gekonfijte Prei, die we tijdens een kleine receptie met veggie gefrituurde hapjes wilden uitreiken aan een vertegenwoordiger van de stad. Helaas vervalt dit mooie voornemen als we volledige objectiviteit betrachten en het aantal veggie-vriendelijke restaurants per inwoner berekenen: Leuven komt dan ook hier op de eerste plaats met één vegetarisch restaurant per 12.856 inwoners. Antwerpen volgt met één per 18.777 inwoners en Gent heeft er één voor 24.336 ingezetenen.
Ook bij HappyCow staat met deze berekeningswijze Leuven vooraan, maar dan met Gent als tweede. Misschien scoort Gent hier beter dan Antwerpen omdat er ook vele vegetarische lunchadressen zijn.
Foto: Wentao Jiang - Wikimedia
Vegatopia dichterbij of niet?
Meer betekenisvol voor de evolutie naar een meer plantaardige samenleving kan de peiling zijn bij de gehele bevolking naar haar eetgedrag. Over het aantal vegetariërs en flexitariërs bestaan zeer uiteenlopende en betwistbare beweringen. Volgens het betrouwbare Nederlandse CBS eet ruim 40% van de Nederlanders 1 à 2 keer per week vegetarisch en is 3% vegetariër en 0,5 % veganist.
Uit een bevraging door de Gemeente-en Stadsmonitor van de Vlaamse overheid blijkt dat bijna de helft van de Leuvenaars beweert minstens één keer per week geen vlees te eten. Als je de data van deze bevolkingsbevraging downloadt, vind je de gegevens per regio, stad en gemeente. In Antwerpen blijkt dan 25% dat minstens één keer per week niet te doen, in Gent een goede 40 %. In het ook bekroonde Brugge is het 25%, in centrumsteden 30%, en in het Vlaams Gewest gemiddeld 20%. Vooral de achterstand in kleinere gemeenten valt op. Ook hier staat Leuven, althans in België, dus aan de top.
In 2023 was er geen aanmerkelijke stijging in het aantal vegetariërs en flexitariërs tegenover 2020, iets wat ook door Vegatopia al vermoed werd.
Zucht en verdergaan
Eigenlijk hebben we er mooi genoeg van, Vlaamse kleine gemeenten. Jullie krijgen geen prijs, maar een droge koeienvla. Zitten alle milieu- en klimaatbewuste en diervriendelijke verenigingen al jaren te sensibiliseren en 80% blijft zich maar lustig voeden zoals in de jaren vijftig van de vorige eeuw. In hagepreken zullen we daarom met een geheven vinger het weerspannige en onwetende volk op zijn verantwoordelijkheid moeten wijzen en bekeren. Met zachte hand waar het kan en waar het moet met sterke dwang!
Zo, dat luchtte even op!
Maar natuurlijk zou deze handelswijze averechts werken bij de egoïstische, eigenzinnige, vrijheidslievende consument. Dus blijft er slechts de weg die ook in dit artikel - uit 2018 al - wordt aangeraden: niets moet, gebruik een enkel goed argument zonder door te drammen en te veel aan te dringen, benader de andere positief, respectvol en niet negatief en vooral ook: kook de lekkerste vegetarische maaltijd ooit. Voor dat laatste leveren we hier al sinds vele jaren inspiratie aan - en we zijn van plan daar stug en vrolijk mee verder te gaan.
