Bevrijdingsdag vieren we op z'n Hollands: met een zelfgebakken appeltaart!
Vier en vijf mei zijn voor mij onlosmakelijk verbonden met grootouders. Natuurlijk is het een mooi gebaar om op vier mei de plechtigheid op de Dam (of een van de vele andere) bij te wonen, maar ik vind het minstens zo waardevol om die tijd te besteden aan praten met opa's en oma's die de oorlog hebben meegemaakt.
Ook als ze niet heldhaftig of vervolgd waren is het goed om te horen hoe het leven toen ging, wat het betekent als het oorlog is. En wat het niet betekent; mijn opa heeft wel eens gezegd dat zijn onderduiktijd op het Twentse platteland de mooiste tijd van zijn leven was.
Uiteraard hoeven de grootouders in kwestie niet per se je eigen grootouders te zijn. Maar wees er snel bij, grootouders die de oorlog hebben meegemaakt worden steeds schaarser...
En als je dan toch met opa's en oma's zit te kletsen, vraag dan ook eens om het appeltaartrecept van je grootmoeder. Immers: de bevrijding is natuurlijk het best te vieren met een echte oud-Hollandse appeltaart. En al dat internationale geëet is natuurlijk harstikke leuk, maar de Hollandse appeltaart lijkt af en toe een beetje onder te sneeuwen onder de apple crumbles, tartes tatin, äpfelkuchen en real American apple pie.
Mijn grootmoeders leven niet meer en ik heb ook geen beduimeld kookschriftje van ze geërfd, of op mijn achttiende verjaardag van mijn moeder plechtig een van generatie op generatie doorgegeven familierecept gekregen. Toch meen ik te weten dat dit een aardig klassieke versie van oud-Hollandse appeltaart is.
Natuurlijk is er te twisten over de toevoeging van vanille, rozijnen of geraspte citroenschil. Maar sommige dingen zijn wél zeker: in een oud-Hollandse appeltaart gaat géén sinaasappel(schil) of ananas, er gaat géén crème fraiche bij en géén poedersuiker op. Maar het staat je natuurlijk vrij hier van af te wijken. Vijf mei is geen dag voor dwingelandij.
300 gram bloem
100 gram witte basterdsuiker
snuf zout
200 gram harde boter
1 kilo goudrenetten
50 gram rozijnen
4 eetlepels suiker
de heel fijn geraspte schil van 1 citroen (kun je ook in potjes kopen bij de supermarkt, neem daar dan een lepel van en gebruik minder suiker)
2 theelepels kaneelpoeder
3 eetlepels paneermeel, griesmeel of gemalen amandelen
Stijfgeslagen slagroom met zoveel suiker als je lekker vindt, voor erbij.
- Meng de bloem met de basterdsuiker en het zout. Snijd de boter met twee messen in kleine stukjes door het bloemmengsel. Als de stukjes boter zo klein zijn als doperwten, kneed jet het geheel met koude handen (wassen met koud water en goed drogen) snel een samenhangend deeg. Voeg, als het deeg kruimelig blijft, maximaal twee lepels water toe.
- Maak een bal van het deeg en druk die plat tot een dikke schijf. Leg het deeg minstens een half uur in de koelkast.
- Schil de appelen, haal het klokhuis eruit en snijd ze in stukjes.
Meng de appelstukjes met de rozijnen, kaneelpoeder, suiker en de citroenschil. - Verwarm de oven voor op 180 graden.
- Bestuif het aanrecht en de deegroller met bloem en rol tweederde van het deeg uit tot een ongeveer ronde lap en leg deze in een ingevette springvorm. Of leg het deeg tussen twee vellen plasticfolie (dan plakt het minder). Of, als je meer zoals ik ben, probeer het deeg uit te rollen en bekleed de vorm met uit elkaar gescheurde deeegstukjes die je met een spatel van het toch nog plakkende aanrecht afpielt. Zorg er in ieder geval voor dat er geen gaatjes in de deegbak zitten.
- Strooi paneermeel, griesmeel of gemalen amandelen op de bodem van de deegbak (dit zorgt dat de bodem niet zo kleffig wordt). en verdeel de appelstukjes eroverheen.
- Rol de rest van het deeg uit, snijd het in reepjes en maak hiermee een mooi rastermotief bovenop de taart.
- Bak de appeltaart in een uur goudbruin en gaar.
- Serveer de taart warm, lauw of koud met slagroom.
