Gallo Pinto, een ontbijt van rijst met zwarte bonen, leerde ik kennen als dé traditionele schotel van Costa Rica. Onlangs kwam ik erachter dat het eenzelfde positie heeft in Nicaragua en daar bekend staat onder precies dezelfde naam: geverfde of gespikkelde haan!
Ik ontdekte dat toen forummer Joske ons liet meegenieten van haar Latijns Amerikaanse ervaringen. Niet alleen de naam van het gerecht is identiek, het wordt in beide landen met dezelfde bijgerechten gegeten: gebakken eieren, gebakken banaan en witte kaas, rauw of gebakken. Costa Ricaans of Nicaraguaans, elke huisvrouw of kok heeft zijn of haar eigen recept maar het resultaat is in grote lijnen gelijk: een voedzaam mengsel van rijst en bonen met paprika, ui, knoflook en veel verse koriander.
Rijst en zwarte bonen spelen in vrijwel alle Costa Ricaanse maaltijden een rol, voor gallo pinto wordt vaak gebruik gemaakt van overgebleven ingrediënten van eerdere maaltijden, de meeste recepten gaan dan ook uit van gare rijst en bonen. Bij de bereiding hiervan wordt gebruik gemaakt van dezelfde smaakmakers die ook in gallo pinto gaan: rode en groene paprika, ui, verse koriander en selderijblad. Een welhaast essentieel ingrediënt van Costa Ricaanse gallo pinto is Salsa Lizano. Omdat dit in Nederland niet te krijgen is gebruik ik HP-saus en piccalilly. Komijn wordt met name in de centrale vallei als ingrediënt toegevoegd terwijl oregano meer aan de westkust van Costa Rica gebruikt wordt. Over komijn wordt beweerd dat het de gasvorming die de bonen kunnen veroorzaken zou verminderen, hetzelfde wordt beweerd over verse koriander. De eerste bewering kan ik niet bevestigen noch ontkennen, van de tweede weet ik uit eigen ervaring dat het tot op zekere hoogte inderdaad het geval is.
Als het moeilijk is om aan zwarte bonen te komen, kun je voor gallo pinto ook andere bonen gebruiken, het wordt ook wel gemaakt met rode kidneybonen en ik maak het zelf af en toe met gewone bruine bonen omdat dat óók lekker is.
Gallo pinto
De rijst:
½ ui
½ rode paprika
1 knoflookteen
2 takjes selderij
1 eetlepel maisolie
200 g rijst
zout naar smaak
water (hoeveelheid zoals aangegeven op de verpakking van de rijst)
- Snipper de ui en de paprika fijn, snij de knoflook mee.
- Verwarm de olie in een pan met dikke bodem tot de olie goed heet is en bak de ui, paprika en knoflook kort mee tot alles begint te verkleuren, voeg de rijst toe.
- Op hoog vuur blijven roeren tot de rijstkorrels een beetje glazig worden en dan het water toevoegen en koken volgens de aanwijzingen op de verpakking van de rijst. Zout en selderij mee laten koken, als de rijst klaar is de selderij verwijderen.
De bonen:
½ ui
½ rode paprika
½ groene paprika
2 takjes selderij
7 takjes koriander
2 laurierblaadjes
1 bouillonblokje
0,9 l water
300 g zwarte bonen
- Week de bonen volgens de gebruiksaanwijzing, spoel ze af en kook ze in in het water waaraan de andere ingrediënten zijn toegevoegd.
- Verwijder als de bonen gaar zijn de ui, paprika, selderij, koriander en laurier, bewaar de bonen in het kookvocht.
Gallo Pinto:
1½ el olie
½ ui
2 laurierblaadjes
½ rode paprika
½ groene paprika
2 tenen knoflook
een flinke hand korianderblad plus een beetje voor garnering
het blad van 1 takje selderij en 2 takjes peterselie
200 g gekookte rijst
2 el HPsaus
½ el piccalilly
1 tl tabasco
300 g gekookte zwarte bonen
½ tl (gerookt) zoet paprikapoeder
kookvocht van de bonen
optioneel: ½ tl gemalen komijn en/of ½ el gedroogde oregano
- Snipper de ui niet al te fijn en fruit deze met het laurierblad goudbruin op halfhoog vuur.
- Snijd paprika en knoflook fijn en voeg toe aan de ui, matig het vuur.
- Snijd het korianderblad, de selderij en de peterselie grof en voeg toe aan het ui/paprika/knoflookmengsel.
- Draai het vuur weer hoger en voeg de rijst toe, laat alles al roerend door en door warm worden.
- Voeg HPsaus, piccalilly en tabasco toe en roer goed door.
- Voeg de bonen en 2 el van het kookvocht toe en laat dit inkoken, de bonen moeten net niet uit elkaar vallen, eventueel iets meer kookvocht gebruiken.
- Voeg tijdens het inkoken het paprikapoeder toe en desgewenst komijn en/of oregano, goed doorroeren.
Serveer met spiegeleieren, gebakken banaan en/of witte kaas (koude feta of gebakken haloumi), garneer met wat korianderblad en zet tabasco en tomatenketchup op tafel voor de liefhebbers.
Costa Ricanen eten dit ook als ontbijt en drinken er koffie met (veel) melk bij.
¡Buen provecho!
