We eten met veel plezier af en toe een stukje gewone kaas. Maar niet iedereen wil of kan zuivel eten en daarom is er veganistische kaas. We hadden daar nooit zulke goede ervaringen mee, maar er zijn nu nieuwe merken: Bute Island en No Muh. We organiseerden een proeverijtje.
We legden eerst contact met de mensen van VeggieDeli. Veggiedeli is een sympathieke en ambitieuze webshop vol vegetarisch producten. We lazen op ons eigen forum al dat diverse bezoekers enthousiast waren over diverse producten als vegaburgers bij deze webwinkel. Forumbezoekster Lisette was zeer onder de indruk van de foto's van het kaasplankje bovenaan de pagina met veganistische kazen van Veggideli. Die kazen wilden we wel eens proeven.
Gelukkig waren de mensen van Veggiedeli bereid ons een niet gering proefpakket op te sturen met veganistische kazen van Bute Island, MH Foods en Tofutti en bij de Biowinkel Amsterdam kochten we zelf nog drie kazen van No Muh. We stelden een proefteam samen van vijf dames: Lisette en Maaike (eten allebei thuis altijd veganistisch), Sandra en Darja (eten beiden bijna altijd vegetarisch) en Tertia (eet altijd vegetarisch). En we begonnen enthousiast, want zeg, we kunnen mensen op de maan zetten en schapen klonen, dan moet het ook mogelijk zijn een stukje kaas na te maken. Toch?
Hoewel we zeer benieuwd waren naar de blauwe kaas, begonnen we met een zachtere smaak: Bute Island mozzarella (onder op de foto rechts). De textuur van het kaasje was hard en een beetje brokkelig. Maar dan de smaak! Die viel niet mee. Alsof je op een blok kokosvet zit te kauwen. Zoet, een droog soort zoet, met een hint van karton. Anderen denken aan bounty en, erger, stopverf. De meningen verschillen over hoe de kaas in je mond smelt. Maar de smaak blijft nog lang hangen in je mond.
We denken, een beetje geschrokken, dat we iets niet goed doen en gaan direct door met de volgende kaas van Bute Island, de cheshire. Die ziet er bijna hetzelfde uit als de mozzarella en de textuur is ook identiek. De smaak is volgens sommige proevers wat kaziger, zeker de eerste paar seconden en hij is minder zoet dan de mozzarella. Iemand merkt op dat dit met veel jalapenopepers of een laag mosterd misschien wel weg te krijgen is. Eén proever zegt: 'op een stukje brood is dit wel te doen, maar ik zou het zelf niet kopen´.
Enigszins afgeschrokken wenden we ons tot een ander merk: No Muh met walnoot. De kaas voelt vettig en er zitten veel walnoten in. De geur is kruidig, het mondgevoel is 'wat gruizig'. De meningen over deze kaas zijn wat positiever variërend van 'iemand zou me best kunnen wijs maken dat dit een echte kaas is, een hele slechte uit de supermarkt bijvoorbeeld' tot 'dit begint al op kaas te lijken' en 'wel oké'.
We proeven tussendoor de parmezaanse kaas van Life Freedom. Deze geraspte kaas komt in een mooie bus. Het strooisel lijkt wat op bouillonpoeder, maar ook op van die Zwiterse strooikaas uit zo'n gele bus. De ene proever drinkt vlug een flinke slok wijn na het proeven van deze kaas, een andere proever vindt deze kaas 'niet vervelend' en nog een ander weet uit ervaring dat deze kaas door de spaghetti 'een stuk lekkerder is'. Hij is ook eigenlijk niet bedoeld om puur te proeven, wat wij nu wel doen.
Door naar weer een No Muh kaas, de variant met kruiden (midden op de foto hierboven). Net als de walnoot is deze kaas ook weer tamelijk vettig en hij ruikt flink kruidig, een beetje 'naar pizzakruiden'. Deze kaas wordt behoorlijk positief beoordeeld, 'de lekkerste tot nu toe' en meerdere proevers zeggen 'zou ik zelf ook kopen'.
We durven nu ook de blauwe kaas van Bute Island Sheese aan, weer een stevig, wit, kaasje. Van deze kaas blijkt niemand gelukkig te worden. We horen 'latexverf', 'stopverf', 'teleurstellendend', 'niet te doen' en 'heeft wel iets van blauwe kaassmaak in zich'. We mijmeren er over wat je reactie was toen je voor het allereerst een heftige gewone blauwe of rijpe rode kaas proefde. Die kazen hebben ook een smaak waar je eerst aan moet wennen, maar iets zegt ons dat we niet snel zullen wennen aan de smaak van de blauwe kaas van Bute Island Sheese.
We besluiten wat kazen te smelten en wel de cheddar style en mozzarella style plakjes van Toffuti. Toffuti kennen we van de smeerkazen die we vroeger al eens proefden (Veggiedeli heeft die ook in het assortiment) en die smeerkazen zijn prima. Nu proeven we plakjes kaas die even in de oven zijn geweest. Ongesmolten ziet de kaas er plastic-achtig uit, de cheddar smelt behoorlijk mooi, de mozzarella vreemd genoeg wat minder. De cheddar smaakt ook best lekker, de mozzarella is wat zuriger en wordt daardoor als minder lekker ervaren.
We proeven de laatste No Muh, in de smaak würzig (op de foto hierboven links). Hij ziet er uit als een stevige roodschimmelkaas, 'met een mooi randje er om heen' en hij 'lijkt vrij echt'. Hij stinkt ook een beetje, maar niet naar roodschimmelkaas, meer naar 'paté' en 'knoflook' . De kaas lijkt wat minder vet dan de andere No Muhkazen en valt als je niet op let uit elkaar. Volgens de één smaakt hij naar het broodsmeersel Tartex, een ander vindt 'de kaas niet uitnodigen tot verder eten', weer anderen vinden de kaas 'niet zo erg als hij in eerste instantie lijkt', 'wel aardig' en 'op een stukje brood heel lekker'.
En dan blijkt dat we onbewust de vieste kaas tot het laastst hebben bewaard. De Bute Island Cheese in de smaak Edam wordt unaniem als vieste kaas bestempeld, één proever spuugt hem zelfs uit en een andere proever weigert hem te proeven, weer en ander vindt het als 'Zwitsal' en dat er een 'ondefinieerbare smaak, in elk geval niet die van kaas' aan zit.
De conclusie van de proeverij? Er zaten kazen bij die wel oké waren, maar het merendeel vonden we jammergenoeg niet lekker. Misschien dat er in de toekomst nog eens een lekkere veganistische kaas op basis van notenmelk op de Nederlandse markt komt? We horen daar positieve verhalen over uit het buitenland.