Pasgeleden was het fijne theemerk Celestial Seasonings in Nederland om hun nieuwe theesmaak Dirty Chai te presenteren. Ter gelegenheid daarvan hield theesommelier Mariëlla Erkens een interessante lezing over thee en chai. Hier zet je niet alleen thee mee, je kunt het zelfs gebruiken in een curry. Luister mee.
“Thee kan hetzelfde effect bewerkstellingen als wijn.” zegt Mariëlla. Ze probeert mensen niet van de wijn af te krijgen - ze houdt zelf ook erg van wijn - maar ziet het als aanvulling. Mariëlla is zelfstandig theesommelier, schrijft over thee en foodpairing en geeft les aan de theeacademie.
"Chai is heel hip. Het is een mix van thee, kruiden, melk en komt uit India. In duizenden jaren is thee geëvalueerd en een drank op zich geworden. Het ging allemaal om groene thee, ook in India. In 17e eeuw is zwarte thee door Chinezen per ongeluk ontdekt. Ze wilden de thee zoals gebruikelijk verhitten om oxidatie te voorkomen. Op dat moment kwam er een vijandelijk leger aan en konden ze de theeoogst niet bewerken. De thee was bruin na terugkomst – en de oogst leek mislukt. De thee werd gedroogd en verkocht aan een Engelse koopman, die razend enthousiast was over de thee. Vanaf dat moment werd zwarte thee gemaakt. De Chinezen zelf vonden het niets en tot op de dag van vandaag wordt het nog steeds niet veel gedronken in China. Bij de Engelsen kwam er steeds meer onvrede dat ze afhankelijk waren van de Chinezen wat betreft thee. De theeprijzen werden alsmaar hoger. Na de opiumoorlog verloren de Chinezen de theemonopolie, en begonnen de Engelsen met het verbouwen van thee in Ceylon, India."
"Thee was heel duur, het was voor de elite. Pas in 19e en 20e eeuw konden de Indiërs er ook van meegenieten, door industrialisatie daalde de prijs. Men dronk in India al heel veel warme dranken op basis van melk. Hoe de Engelsen de thee zetten vonden ze het waarschijnlijk een laffe hap, dus deden ze er gember, kardemom en kaneel bij want dat waren ze gewend. Zo is chai ontstaan, een eigen volksdrank."
Smakenpalet
Knip eens een zakje thee open en probeer alle verschillende smaken te onderscheiden. Dirty Chai van Celestial Seasonings bevat zwarte assamthee, kaneel, gember, zwarte peper, kardemom, Chinese steranijs, kruidnagel, nootmuskaat, geroosterde cichorei, espresso en vanille. Door de toevoeging van koffie heet het Dirty Chai. Mariëlla: “Voor chai zijn zoveel recepten als er mensen zijn, iedereen zweert bij zijn eigen recept. In Nederland wordt tegenwoordig vanalles gedaan met chai: geserveerd met chocolade, met suiker, zonder suiker. In India is chai altijd op basis van melk. Het wordt 10 minuten gekookt met de chaikruiden, dan gaat er losse assamthee bij voor 4-5 minuten en dan wordt het gezeefd."
Lees hier de uitgebreide versie van de lezing, waarin Mariëlla ook over terroir van thee vertelt.
"Zeg maar dag met je handje"
"… tegen je thee, als je voor de verkeerde soort water kiest. Thee bestaat voor 99% uit water, dus het is belangrijk welke soort je kiest." Enkele tips:
- Vers water (niet water dat al drie keer gekookt is in de waterkoker)
- Zacht water, zoals Spa blauw. Hard water bevat kalk, en pakt de aroma’s van de thee in.
- Niet hengelen met het theezakje, zo krijg je bittere thee.
- Laat het zakje rustig 2 minuten trekken in zacht water. Zo wordt je thee veel complexer en lekkerder van smaak.
Recept Warme melk met Dirty Chai
1 zakje Dirty Chai
200 ml melk naar keuze
- Laat het zakje 5 minuten trekken in de warme melk.
- Heerlijk op een koude dag met een (kook)boek op de bank. Ook lekker in combinatie met de onderstaande curry van Mariëlla.
Recept Indiase pompoen-tomatencurry met Dirty Chai
Recept van Mariëlla Erkens
4-6 personen
1 oranje pompoen
2 middelgrote uien
1 teen knoflook
5 cm gember
5 kleine trostomaten
1 blik kokosmelk (400 ml)
5 el ghee of plantaardige olie
1 el garam masala
1 tl fenegriek
1 el kurkuma
1/2 tl chilipoeder
sap van 1 limoen
2 el grof gehakte koriander
1 eetl fijngehakte munt
6 zakjes Dirty Chai
- Was en droog de pompoen, hak in stukken en verwijder de pitten en zaadlijsten. Hak vervolgens in kleinere stukjes van ca 3 x 3 cm en bestrooi met zout en peper. Je kunt deze pompoen met schil en al eten. Wil je dat niet, schil de pompoen dan voordat je hem hakt.
- Was de tomaten, verwijder de steelaanzet, hak in stukken.
- Snipper de uien, schil en rasp de gember en hak de knoflook fijn. Meng dit met de garam masala, de gember, de fenegriek, de chilipoeder en de kurkuma.
- Verhit ghee (of plantaardige olie als je geen ghee hebt) en fruit hierin het uienkruidenmengsel op half vuur glazig en geurig. Voeg de pompoenstukjes toe en bak even mee.
- Voeg de kokosmelk toe en de tomaten. Laat ca 20 minuten afgedekt zachtjes garen.
- Voeg de theezakjes toe en roer ze voorzichtig door de saus totdat ze geheel bedekt zijn. Laat 10 minuten mee pruttelen. Roer af en toe voorzichtig door.
- Verwijder de theezakjes, roer het limoensap en de gehakte kruiden door de saus en dien op in een mooie schaal.
- Bestrooi met nog wat achtergehouden gehakte kruiden. Serveer met rijst.
- Tip: heb je een restje over? Doe daar de volgende dag groentebouillon bij, verwarm, maar laat niet koken en pureer met de staafmixer. Slinger er wat kokosmelk of crème fraîche door, garneer met wat blaadjes koriander, serveer met geroosterd brood. Verrukkelijk!
