Vegatopia - Vega eten volgens de Schijf van Vijf

Schijf van Vijf vaknamen Het Voedingscentrum heeft een paar maanden geleden de Schijf van Vijf vernieuwd. Hoe is het om als vegetariër volgens deze nieuwe voedingsrichtlijnen te leven? Vegatopia's Ellen was benieuwd en probeerde het een week uit.

De Schijf in een notendop

Misschien herinner je de Schijf van Vijf nog van vroeger op school, of zoals ik bij de diëtist. De schijf bestaat namelijk al sinds 1953 en heeft al vele veranderingen ondergaan. Wat altijd hetzelfde is gebleven, is de vorm: een cirkel met 5 ‘taartpunten’ gevuld met voedingsmiddelen. Het grootste vak bevat producten waar je veel van kunt eten. In de kleinste taartpunt staan producten waar je matig mee moet zijn. Door nieuwe inzichten is wat erin staat wel veranderd. Er is bijvoorbeeld meer aandacht voor peulvruchten gekomen. Goed nieuws voor de vegetariër! Omdat de nieuwe Schijf ook minder van een specifiek product uitgaat -maar voorschrijft dat je iets neemt uit een productgroep- is er ruimte voor individuele invulling. Je hoeft dus niet per se melk te drinken, maar kunt bijvoorbeeld ook sojamelk nemen. Een geruststellend idee. Ik begin dus vol goede moed aan de voorbereiding voor mijn week ‘vega eten volgens de Schijf van Vijf’.

De voorbereiding

Een beetje voorbereiding is wel nodig, maar dat is erg eenvoudig. Je gaat naar de website van het voedingscentrum, vult je leeftijd en geslacht in en voilà: een lijstje met de dagelijkse hoeveelheden wordt uitgespuugd. Voor een vrouw van 38 jaar raadt het Voedingscentrum de volgende hoeveelheden aan per dag:

250 gram groente
2 porties fruit
4-5 bruine / volkoren boterhammen
4-5 opscheplepels volkoren graanproducten of 4-5 aardappelen
1 portie vis / peulvruchten / vlees
25 gram ongezouten noten
2-3 porties zuivel
40 gram kaas
40 gram smeer- en bereidingsvetten
1,5-2 liter vocht

Verder is het goed om te weten dat producten waar suiker aan toegevoegd is of die veel zout en/of verzadigd vet bevatten niet in de Schijf van Vijf staan. Pizza, chips en volle yoghurt zijn dus uit den boze.

Het is dus eigenlijk heel simpel! Volkoren brood at ik altijd al, maar wat doe ik erop? Aha, kaas! 40 gram, dat is beleg voor 2 boterhammen. Nu wordt het moeilijker, want een voorgesneden plak is meestal al 30 gram. Daar kan ik een dus een dubbele boterham van beleggen. Nog 3 boterhammen te gaan. Ik zie dat pindakaas meetelt als een handje noten. Dat is precies de hoeveelheid die ik mag eten. Wat nu? Nu wordt het minder leuk. Ik mag ook al geen zoet broodbeleg, want dat bevat suiker. Verder moet ik vanwege de vezels volkorenpasta eten (daar hou ik niet van) en moet ik mijn vruchtensap bij het ontbijt laten staan. Verder kan ik eigenlijk wel met deze schijf leven. Het lijkt niet zoveel af te wijken van mijn normale patroon. Denk ik.

Wat eet je dan zoal?

Dag 1

De dag begint goed. Muesli en magere yoghurt, fruit. Het past allemaal. Braaf smeer ik mijn bammetjes en ga naar het werk. Gelukkig mag koffie (met mate dan natuurlijk), want zonder een cappuccino kan ik niet aan mijn werk beginnen. Ik besluit om de melk gelijk maar mee te tellen als zuivel. Anders kom ik niet zo snel aan die 2-3 porties per dag.

Het is heerlijk weer. ’s Middags tegen vieren heb ik eigenlijk wel zin in een ijsje. ‘Je lichaam heeft geen tussendoortjes nodig’ lees ik op de website van het voedingscentrum. ‘Nee, maar ik heb wel ijsjes nodig!’ reageer ik. Nog een glas water dan maar. So far, so good.

Tot overmaat van ramp ga ik ook al de eerste dag uit eten. Naar een Italiaan. Gelukkig is er (tegen meerprijs) volkorenpasta. Ik neem een saus (arrabiata) zonder kaas, want de portie van vandaag had ik al op brood. Verder was het prima, ik sla het toetje over en ben heel tevreden. Zo hou ik het wel vol.

arrabiata

Dag 2

Oeps, ik kom erachter dat de geitenkaas die ik eet veel te vet is. Dat snap ik niet, want je mag al zo weinig kaas. Ik vervang het daarom maar door hüttenkäse, dat mag wel. Omdat ik mijn brood al op heb voor de lunch (herkenbaar voor de mensen in mijn omgeving) en de prefab soep in de bedrijfskantine waarschijnlijk veel te zout is, val ik aan op de saladebar. Ik heb ook nog kerstomaatjes als tussendoortje en zolang ik regelmatig eet, voel ik me prima. Dan vraagt een collega of ik wat wil drinken. ‘Doe maar een chocomelk’ zeg ik in een reflex. O nee, dat is suiker!’ Het begint me langzaam te dagen dat ik een, ordinaire suikerverslaafde ben en van piek naar piek leef.

Dag 3

Hoe langer ik aan het afkicken ben van de suiker, hoe meer het me bevalt. Ik eet veel salade en als tussendoortje alleen maar groente. Het voelt goed, maar ben blij dat ik geen traktaties op mijn werk heb. Een stuk taart afslaan zou ik wel erg moeilijk vinden.

Dan kom ik erachter dat je van het voedingscentrum af en toe mag smokkelen. Je mag 3-5 keer per dag iets kleins en maximaal 3 keer per week iets groots buiten de Schijf van Vijf eten. Hoera! Iets kleins is bijvoorbeeld een stukje chocola. Normaal eet ik niet meer dan een klein stukje, maar nu is het hek van dam. Het wordt nu veel moeilijker strikt aan deze eetvoorschriften houden. Ik ‘mag’ natuurlijk al 3 dagen inhalen ...

Dag 4 en 5

Braaf eet ik mijn boterhammetjes met hüttenkäse. Tussendoor kauw ik op groente. Het gaat goed, maar echt heel bijzonder eet ik niet. Ik ben ook niet zo fit, hooikoorts. Normaal zou ik dan wat vaker naar de chocola grijpen, maar nu neem ik een drinkboullon. Niet in de Schijf van Vijf (zout!), maar af en toe zondigen mocht toch? Op vrijdag gaat het beter, de linzencurry (peulvruchten!) past prima in de de schijf en ik voel me minder opgeblazen en sterker.

Dag 6 en 7: weekend

Weekend! Ik heb een BBQ en mijn vriend is jarig. In elk ander geval betekent dat taart, stokbrood met sausjes en witte wijn. Maar wat nu? De taart kan ik omzeilen door een bananenbrood te maken, bij de BBQ neem ik een groenteburger en quinoasalade. Een drankje erbij? Liever geen frisdrank, sap of alcohol. Mmm, omdat ik zo hard heb gewerkt en zo goed heb gegeten, heb ik in het weekend wel een cheatmeal verdiend (Toch, vrienden van het voedingscentrum?) Gelukkig, want ik heb wel van alles wat geproefd, Turks brood en kruidenboter gegeten en toch zeker 2 glazen wijn gehad. Op je gezondheid!

Conclusie

Het Voedingscentrum is echt met de tijd meegegaan en de nieuwe richtlijnen van het Voedingscentrum zijn erg vegavriendelijk. Ik gruwde van tevoren van het idee veel melk te moeten drinken, maar -zolang ze niet teveel suiker en zout bevatten- kun je gewoon melk- en vleesvervangers gebruiken. Het is dus erg eenvoudig om een voedingsschema te maken waarin je je persoonlijke voorkeuren verwerkt. Netjes eten volgens de Schijf van Vijf betekent niet automatisch dat je lekker eet: de focus op zout- en vetarm, vezelrijk en suikerloos is wat mij betreft een beetje doorgeschoten. Aan de andere kant kan het geen kwaad om er eens bewust van te worden wat je gedachteloos naar binnen werkt. En inderdaad, ik heb die chocola en vruchtensap echt niet nodig. Wel eet ik weer gewone pasta en volvette geitenkaas, want lekker eten blijft voorop staan.