Vegatopia Forum
Vegetarisch - voor iedereen => Dieren, natuur & milieu => Topic gestart door: johanna13 op 06 december 2005, 16:44:13
-
sinds wij mensen op de aarde zijn hebben wij eigenlijk 1 ding gedaan.
dat is bomen kappen.
de egyptenaren hebben duizenden bomen gebruikt per piramide om die te bouwen.
maar ok zij hebben die niet weer aangeplant
dat gaat ongeveer om 6 duizend bomen per piramide
dus reken maar naar hoeveel die toen al gebruikten 600 jaar voor chr.
daarna werd er natuurlijk veel hout gebruikt om een huis te bouwen etc.
nu hebben wij in al die jaren heeeeeeel veeeeeeeel bomen gekapt
zeg maar in 3000 jaar tijd.
in al die jaren zijn er steeds meer woestijnen en klimaat problemen gekomen
maar hoe los je dat op
door de oorzaak te bestrijden, ipv de gevolgen...???
wat doet nu een boom......
die zuiverd de lucht
en gebruikt het regen water
vangt die eigenlijk op
dus lijkt mij de oplossing erg voor de hand liggend
inversteer in het planten van bomen bomen en nog eens bomen
zorg dat de woestijnen weer vruchtbaar worden
en waar te veel water is netzo
overal ter wereld
anders helpt niks
wat willen we nog voor betere luchtvilters
wat doen we tegen de droogte
wat doen we tegen het wateroverlast
en hoe kunnen we het broeikas effect tegen gaan
ben ik nu zo dom of is deze oplossing te simpel
wie weet hoeveel bomen er 3000 jaar gelden waren
-
Ik kweek mij eigen bomen al...
Dat afbraak van bos voor landbouwgrond, voedselbereiding en warmhuishouding de mens al sinds mensenheugenis parten speelt is na te lezen in het boek Een groene geschiedenis van de aarde door Clive Ponting (de Engelstalige versie is hiero (http://www.amazon.com/gp/product/0140176608/104-4300518-1008753?v=glance&n=283155) te zien; aanrader te lezen zeker voor de Dragonflies van deze wereld) wel overduidelijk. Een mooi welbekend voorbeeld is vooral Paaseiland, thans een eiland zonder boom, naar het schijnt...
-
Het probleem is dat de bomen waar je het meeste aan hebt: qua CO2 vastleggen, water vastleggen, erosie tegengaat...daar zijn, waar men de waarde nog onvoldoende inziet. Daar waar de bevolkingsgroei vnl. plaatsvindt, het korte termijn denken nog erger is dan hier. Daar waar geen regels zijn, of onvoldoende controle daarop, waar de corruptie groot is enz.
In Europa groeit het bosareaal. Dat is niet verkeerd...maar men zou van het regenwoud af moeten blijven. Meestal is de vruchtbare bovenlaag daar ook maar dun...met alle gevolgen vandien als men gaat kappen en branden.
Overigens zie ik voor "hier" ook veel in het beplanten van daken. Dat isoleert ook de woningen en is goed voor het vasthouden van water. Zodat niet de hele bups bij een stortbui, in ene het riool in hupst. De trend om te bestraten i.p.v. meer ruimte van de plantsjes is in dit opzicht daarentegen onwenselijk. Enige sturing door de overheid lijkt me verstandig. Bijvoorbeeld het afschaffen van de BTW op plantsjes, het subsidieren van regentonnen en compostvaten. En het beleid van aanbieden van huurbenedenwoningen aan bejaarden en invaliden is in die zin niet goed. Want men kan de tuin meestal niet onderhouden.
-
maar men zou van het regenwoud af moeten blijven. Meestal is de vruchtbare bovenlaag daar ook maar dun...met alle gevolgen vandien als men gaat kappen en branden.
Klopperdeklopt. Ik weet even de percentages niet precies - ik reutel even 60 procent naar boven - , maar aannemend dat het 60 procent is, is dat 60 procent van de voedingstoffen in de bomen zelf zit. Haal je dat weg zonder bemesting, dan resteert die 40 procent voor nieuwgroei, met verschraling als gevolg. Dat is dan ook een probleem geweest voor voedselwinning; de verschraalde grond die overbleef als men een bos wegkapte voor landbouw, dat er niet zoveel voeding in de bodem resteert voor de landbouw zelf. Met een paar oogsten was de bodem geheel uitgeput en diende men elders nieuw landbouwgrond aan te winnen, dat hooguit een paar seizoenen mee kon gaan.
-
Ben jij eigenlijk de Johanna die hier eerder ook kwam??
-
nu dan hebben we ons mest overschot toch ook opgelost
als de bomen eenmaal aanslaan vormt er weer humus
bomen doen het tenslotte op schrale grond beter dan gewassen voor teelt.
die stortbuien worden dan naar jaren ook minder
want de bomen nemen het water op waardoor het minder in de lucht komt en dus minder in de lucht.
nu dan zetten ze daar toch wat ambetenaren op die hebben we hier toch veeeeeeeel te veel
gooi daar dan eens een subsidie op.
laat de boeren hun houtwallen weer herstellen
en de mensen op het platte land
geef daar dan subsidie voor
nee ik ben niet de oude johanna!
-
Geef ons hoop, Johanna, geef ons hoop, Johanna...
Maar momenteel lijkt de afbraak van het regenwoud inderdaad het grootste probleem te zijn. Als dat gestopt kan worden, zou dat een grote winst zijn. Maar het heeft met armoede te maken: mensen willen overleven, en daarvoor moeten ze helaas soms bomen kappen. Dat kun je die mensen niet echt kwalijk nemen...
-
Ik heb gister nog een onderwerp bij het nieuwe talpa programma gezien "de wondere wereld" of zo heet dat. Dat ging over het paaseiland. Waar mensen hele grote beelden maakten uit rotsen en die wilde vervoeren naar de zee om ze daar aan de kust te plaatsen. ze deden dat doormiddel van ze over bomen te rollen. En er werden steeds meer bomen gekapt, op een gegeven moment bleef er niks over. Ze konden geen vogels meer eten want die leefden daar niet meer omdat er geen bomen waren, de grond verzakte en verschoof doordat de wortels van bomen niet mee rin de grond zaten, uiteindelijk hebben ze elkaar uitgemoord, en dat allemaal omdat er geen bomen meer waren op hun leefgebied (een eiland) zo kan een "natuur ramp" dus zorgen voor de ondergang van de mens. En daar wezen ze gister ook op!
Ik weet niet of ik het hele verhaal precies juist verteld heb, maar het komt erop neer dat bomen wel heel belangrijk zijn voor mens, dier en milieu! Jammer genoeg groeien de bomen niet zohard als dat ze gekapt worden! Mensen moeten echt snel in actie en tot inkeer komen voordat straks ook alle grote bossen van de aarde verdwenen zijn! Dus ja ik denk zeker dat veel bomen bijdragen aan een betere leefwereld...!
Nog even een vraag aan een ieder die hier vestand van heeft: a.s maandag vlieg ik naar Amerika voor mijn aupair jaar. Ik wil mijn vlucht graag compenseren, met jawel: bomen :)
Maar nu heb ik gekeken op de site van treesfortravel. En ik kan geen kamer van koophandel nummer vinden, verder staan er best veel spelfouten op de site, en heb ik via via gehoord dat je toch moet oppassen als je dit soort "kenmerken" ziet. Weet iemand of deze organisatie te vertrouwen is, of weet iemand een andere organisatie die ook aan het compenseren van grond en vlieg verkeer doet door het aanplanten van bomen voor de uitstoot co2 en andere slechte stoffen tijdens je reis...??
-
sinds wij mensen op de aarde zijn hebben wij eigenlijk 1 ding gedaan.
dat is bomen kappen.
Mensen hebben wel meer gedaan dan bomen kappen hoor...
-
Maar nu heb ik gekeken op de site van treesfortravel. En ik kan geen kamer van koophandel nummer vinden, verder staan er best veel spelfouten op de site, en heb ik via via gehoord dat je toch moet oppassen als je dit soort "kenmerken" ziet. Weet iemand of deze organisatie te vertrouwen is, of weet iemand een andere organisatie die ook aan het compenseren van grond en vlieg verkeer doet door het aanplanten van bomen voor de uitstoot co2 en andere slechte stoffen tijdens je reis...??
'k Heb hard zitten zoeken naar een website van een andere organisatie die zich met zulke compensatie bezig houdt. De website die ik zocht heb ik niet meer terug gevonden maar ik ben wel op deze: www.coolflying.be/ website gestoten. Het ziet er op het eerste zicht betrouwbaar en professioneel uit. 'k Hoop dat je er iets aan hebt.
Of je kan natuurlijk ook gewoon een donatie doen aan een organisatie als www.itf.nl
'k vind het trouwens schitterend dat je je vlucht wilt compenseren, dat zouden veel meer mensen moeten doen.
'k Heb trouwens, na nog wat zoeken en lezen, toch niet zo'n slechte indruk van treesfortravel. 'k Betwijfel dat een organisatie als 'ecovolunteers' (www.ecovrijwilliger.nl/trees_for_travel.html) en anders met zou samen werken.
En hoewel ik bij gebrek aan financiële middelen en tijd nog nooit aan een 'ecovolunteer-project' heb deelgenomen heb ik ook van die organisatie een positieve indruk. (Maar misschien sla ik de bal wel totaal mis.)
-
Maar momenteel lijkt de afbraak van het regenwoud inderdaad het grootste probleem te zijn. Als dat gestopt kan worden, zou dat een grote winst zijn. Maar het heeft met armoede te maken: mensen willen overleven, en daarvoor moeten ze helaas soms bomen kappen. Dat kun je die mensen niet echt kwalijk nemen...
laten we ze dan aan het werk zetten door het planten van bomen
geef ze daar geld voor
zodat het veel minder aantrekkelijk word om te kappen
-
Nou ik heb besloten om toch via trees for travel mijn vlucht te compenseren! Ik heb de site eens grondig doorgelezen en kreeg een goede indruk. Ik was in eerste instantie nog niet echt zeker of ik het wel via deze organisatie wilde doen omdat ik van iemand gehoord had dat ze de zaak niet vertrouwde omdat er een nummer van de kamer van koophandel ontbrak en omdat diegene geen goede indruk had van de organisatie!
Bedankt Ligfietsertje, voor het uitzoeken van nog meer site's en je advies! Ik heb die andere site's ook bekekend voor de vergelijking. Die Belgische zag er keurig uit, maargoed als het ook dichter bij huis kan, met een Nederlandse organisatie....
Wel raar dat ik bij de Belgen minder hoefde te betalen. Hun berekening van uistoot is waarschijnlijk iets anders. Maargoed, ik draag graag mijn steentje bij....
-
Anna ziet gij nog iets komen? Of: komt nooit weer terug: Kleine Johanna (dat heb ik dan weer, Poek: dat wordt weer kluts).
Bomen op schrale grond...mmmm, ik dacht van niet. In het algemeen gesproken dan. Bos is namelijk meestal de laatste fase van... (term kwijt)
Als je aan "onze" heide niets doet, wordt het pitriet...brandnetels....bos(o.a. berken)...zoiets. Water-moeras-verlanding-moerasbos(o.a. elzen) Enz. Het regenwoud zal ook pas weer komen na een lange periode.
-
Je bent weer flink associatief bezig, Lovelocker. En hardop aan het denken ;)
-
Ik heb trees for travel ook gedaan. Geloof wel goede organisatie.. kan eventueel wel kvk opzoeken van ze. Staat geloof in een factuur van hun.
-
Lovelocker ---> een beetje een warrig stukje van jou... ???
Dr@@kje, het zou fijn zijn als ze het wel hebben. Ik heb betaald via internet bankieren dus krijg geen factuur thuis. Maar als jij weet dat je een registratie nummer van de kamer van koophandel hebt gezien dan is dat genoeg hoor! Bedankt voor je reactie...
-
Kvk nummer: 34124154
-
Anna ziet gij nog iets komen? Of: komt nooit weer terug: Kleine Johanna (dat heb ik dan weer, Poek: dat wordt weer kluts).
Bomen op schrale grond...mmmm, ik dacht van niet. In het algemeen gesproken dan. Bos is namelijk meestal de laatste fase van... (term kwijt)
Als je aan "onze" heide niets doet, wordt het pitriet...brandnetels....bos(o.a. berken)...zoiets. Water-moeras-verlanding-moerasbos(o.a. elzen) Enz. Het regenwoud zal ook pas weer komen na een lange periode.
Nogal een warrige post. Maar bos is voor het grootste deel van Europa (en zeker ook België en Nederland waar nog nauwelijks grote grazers leven) de laatste fase van successie (vegetatie-evolutie). Bos is dan ook voor het grootste deel van het Nederlandse en Belgische grondgebied met het huidige klimaat de climaxvegetatie met heel veel eik en berk.
Of in, voor de meeste beter verstaanbare bewoordingen, als je de natuur zijn gang laat gaan dan krijgen we bijna overal eiken- en berkenbossen en hier en daar (vochtige gebieden) nog wat andere bossen maar verdwijnt het grootste deel van de andere natuur. Heide, de meeste open landschappen, dennenbos (wat ook helemaal niet natuurlijk is) zou op termijn bijna allemaal verdwijnen.
-
Of in, voor de meeste beter verstaanbare bewoordingen, als je de natuur zijn gang laat gaan dan krijgen we bijna overal eiken- en berkenbossen
Nee hoor, want dan heb je ook af en toe een bosbrandje...
-
Of in, voor de meeste beter verstaanbare bewoordingen, als je de natuur zijn gang laat gaan dan krijgen we bijna overal eiken- en berkenbossen
Nee hoor, want dan heb je ook af en toe een bosbrandje...
Natuurlijk, toch zou je nog steeds bijna overal eiken- en berkenbossen hebben met natuurlijk andere vegetatie op plaatsen waar in de laatste jaren een bosbrand was geweest. De meeste bosbranden zijn niet alles vernietigend, grote bomen overleven vaak kortdurende bosbranden en na een jaar of 10 heb je dus al terug een jong loofbos.
Maar vroeger waren er natuurlijk ook de grote grazers (oerrunderen, een paardensoort waarvan ik niet op de naam kan komen, elanden, veel meer herten dan nu, ...) die voor de nodige afwisseling in het landschap zorgden. En ook bevers veroorzaakten lokaal een behoorlijke kaalslag.
Dus ik ga niet beweren dat het vroegere landschap eenzijdig of saai was. Maar de meeste vegetatie was wel loofbos en dat zou bij het niet ingrijpen in de natuur nu ook nog het geval zijn.
En België (en ik vermoed ook Nederland) heeft enkel door menselijk ingrijpen heide en naaldbos, vegetatie die zou verdwijnen zonder menselijk ingrijpen.
-
Succesie :) Dat is het woord, wat ik kwijt was. Ik denk dat wat Nederland betreft er ook heel wat moerasbos zou ontstaan: elzen-zachte berken-wilgen. Heet dat niet broekbos? Dat komt zo als een losse flodder in mijn pan, dus weer iets vaags.
Er is in Nederland ook relatief veel kleigrond(rivier- en zee-). Ik denk niet dat Belgie daarvan veel heeft. Nld is een delta vnl. immers en vnl. plat, wat heuvels, het stelt niet veel voor. Dat zal ook uitmaken. Heeft Belgie veel duin, trouwens? Dat is ook nogal een specifiek gebied.
Bomen hebben o.h.a. een dikke aardlaag nodig om te kunnen wortelen. Ik meen dat dat het grootste probleem is met het regenwoud. Die laag is nogal dun. Spoelt snel weg. Men zal er ooit wel achter komen, wat dat gaat betekenen :-\
-
Succesie :) Dat is het woord, wat ik kwijt was. Ik denk dat wat Nederland betreft er ook heel wat moerasbos zou ontstaan: elzen-zachte berken-wilgen. Heet dat niet broekbos? Dat komt zo als een losse flodder in mijn pan, dus weer iets vaags.
Er is in Nederland ook relatief veel kleigrond(rivier- en zee-). Ik denk niet dat Belgie daarvan veel heeft. Nld is een delta vnl. immers en vnl. plat, wat heuvels, het stelt niet veel voor. Dat zal ook uitmaken. Heeft Belgie veel duin, trouwens? Dat is ook nogal een specifiek gebied.
Bomen hebben o.h.a. een dikke aardlaag nodig om te kunnen wortelen. Ik meen dat dat het grootste probleem is met het regenwoud. Die laag is nogal dun. Spoelt snel weg. Men zal er ooit wel achter komen, wat dat gaat betekenen :-\
In België zou er bijna overal bos ontstaan behalve in
- de kuststreek (de kust zelf, de slikken en schorren-gebieden en de duingebieden) (Ondertussen is zo goed als alle Belgische duingebied ingenomen door bebouwing. Het verdwijnen van de duinpieper was dan ook onvermijdelijk en onherroepelijk.)
- De overstromingsgebieden van rivieren.
- Kleine moerasgebieden.
Ik vermoed dat Nederland altijd rijker is geweest aan moeraslandschap. Daarvoor heb je sowieso een vlak terrein nodig waar België inderdaad veel minder rijk aan is en een slecht waterdoorlatende ondergrond. België heeft maar twee beperkte geografische gebieden waarin aan deze twee voorwaarden voldaan is. België heeft vooral zandgrond en zandleemgrond dacht ik. (Maar mijn kennis op dat gebied is erg beperkt.)
Bomen hebben o.h.a. een dikke aardlaag nodig om te kunnen wortelen. Ik meen dat dat het grootste probleem is met het regenwoud. Die laag is nogal dun. Spoelt snel weg. Men zal er ooit wel achter komen, wat dat gaat betekenen :-\
Dat klopt, dat is de ramp van de huidige ontbossing, deze is zo goed als onherroepelijk. (Al kan de natuur wel alles herstellen, maar dat vraagt soms tienduizenden jaren tijd.)
En die ooit is spijtig genoeg niet ver weg. In dit tempo is binnen 20 jaar alle oerwoud gekapt. (In Europa rest er al heel lang enkel nog een stukje in Polen.)
-
(Ondertussen is zo goed als alle Belgische duingebied ingenomen door bebouwing. Het verdwijnen van de duinpieper was dan ook onvermijdelijk en onherroepelijk.)
Dat is opvallend. Ik heb het idee dat in Nederland vooral het duingebied nog enigszins bespaard is gebleven voor bouwactiviteiten, op een enkel plek voor populaire stranden na.
-
Belgie heeft voor een groot deel Loss grond.
Wat Nederland betreft hoeft er niks te veranderen als dat volgens jullie wel zou moeten gebeuren kunnen we maar 1 ding doen om wat te doen zoals het eeuwen geleden was en dat is gewoon de handel weer onder zeewater zetten. Want de helft van Nederland is maar voor 1 doel ingepolderd en dat is landbouwgrond. Dus zie geen reden om daar iets aan te veranderen.
En wat betreft bomen voor de CO2 klopt ook niet want dan kan je vele malen beter suikerbieten telen deze hebben een veel groter omzettingsvermogen dan bomen 8keer zoveel ongeveer.
Wat betreft waterhuishouding ben ik het wel met je eens hoor het zal vele malen beter zijn om het bos te behouden in Zuid amerikaanse en Afrikaanse landen voornamelijk want over jaar of 20 is dit gewoon woestijn. Maar aan de andere kant vind ik het allemaal dom gelul want wij hier uit west europa gaan even een beetje opdringen aan die arme landen wat volgens ons zo goed is voor het milieu en voor de mensen.
Wat zouden jullie doen als je honger hebt?? nou ik wist het wel massaal kappen die bomen als ik de geld voor kon krijgen om eten en drinken voor te kopen en mijn gezin der van kon onderhouden.
-
Broeikas effect: Wat is dit nu eigenlijk want 100X per jaar lees je andere verhalen en komen der andere onderzoeks resultaten. Maar 1 ding is zeker de aarde is al tigmaal op gewarmd. Daarna kregen we een ijstijd en begon het probleem weer van voren af aan.
En daarnaast wat men allemaal heeft over stijging van de zeespiegel lijkt me ook niet meer dan een illusie deze zal misschien maximaal 5cm stijgen maar dat is het. Dit is logisch na te gaan een kuub ijs bevat minder water dan een kuub vloeibaar water. En aangezien ijsschotsen altijd voor 90% onderwater zitten hoef je maar klein deel van de poolkappen die boven de zeespiegel zitten uitrekenen en bij de gehele zeespiegel optellen. Maar dit kan maar kleine stijging tot gevolg hebben.
Wateroverlast: heb niet idee dat er een andere neerslag hoeveelheid is tijden terug. Een probleem wat hier onstaat is overal waar huizen en wegen liggen kan het water geen kant op anders dan verzamelen. Normaliter kon water gewoon weg in de bodem. De bodem kan dienst doen als een gigantische buffer.
-
Maar aan de andere kant vind ik het allemaal dom gelul want wij hier uit west europa gaan even een beetje opdringen aan die arme landen wat volgens ons zo goed is voor het milieu en voor de mensen.
Wat zouden jullie doen als je honger hebt?? nou ik wist het wel massaal kappen die bomen als ik de geld voor kon krijgen om eten en drinken voor te kopen en mijn gezin der van kon onderhouden.
'Wij' zouden misschien hetzelfde doen en het gedrag van mensen die vechten tegen de armoede is best begrijpelijk. Maar daarom is het nog niet fout of arrogant om te adviseren dat niet te doen of zich tegen de kaalkap te verzetten.
Vergeet niet dat ook voor veel van de mensen daar op lange termijn de kaalkap desastreus is.
Bovendien mogen we toch hopen dat ze niet dezelfde fout maken als ons.
En veel van die kaalkap en armoede is ook deels het gevolg van 'het rijke westen', van de wereldeconomie waarin geld centraal staat en van grote multinationals die enkel proberen zo snel mogelijk aan zoveel mogelijk geld te komen.
Goede initiatieven tegen ontbossing zijn dan ook alleen maar toe te juichen. Goede initiatieven betrekken ook de lokale bevolking in de bescherming van de wouden en maakt deze bescherming voor de lokale bevolking ook economisch interessant. Projecten die dat niet doen verliezen bijna bij voorbaat de strijd.
Maar gezien aan dit tempo de oerwouden razendsnel verdwijnen is elke beschermingspoging in ieder geval geen dom gelul. Dat beweren is pas echt dom gelul.
-
Broeikas effect: Wat is dit nu eigenlijk want 100X per jaar lees je andere verhalen en komen der andere onderzoeks resultaten. Maar 1 ding is zeker de aarde is al tigmaal op gewarmd. Daarna kregen we een ijstijd en begon het probleem weer van voren af aan.
Absoluut, er zijn heel tegenstrijdige berichten over en als er één ding zeker is, is dat we niets zeker weten en dat er, los van de menselijke invloed, nog zeker perioden van opwarming en afkoeling zullen volgen.
Het lijkt me echter extreem naïef, zelf gevaarlijk, om er maar van uit te gaan dat we geen invloed hebben op de opwarming van de aarde en dat we maar rustig moeten verder doen met wat we bezig zijn.
En daarnaast wat men allemaal heeft over stijging van de zeespiegel lijkt me ook niet meer dan een illusie deze zal misschien maximaal 5cm stijgen maar dat is het. Dit is logisch na te gaan een kuub ijs bevat minder water dan een kuub vloeibaar water. En aangezien ijsschotsen altijd voor 90% onderwater zitten hoef je maar klein deel van de poolkappen die boven de zeespiegel zitten uitrekenen en bij de gehele zeespiegel optellen. Maar dit kan maar kleine stijging tot gevolg hebben.
En daarin ben je duidelijk niet goed geïnformeerd. Als de gemiddelde temperatuur op deze aarde een beetje stijgt dan heeft dat wel degelijk zeer grote gevolgen voor de stijging van de zeespiegel. Dat heeft niets te maken met het ijs dat in de zee drijft. Het smelten van dit ijs heeft immers totaal geen gevolgen voor de hoogte van de waterspiegel. (Dat is perfect wetenschappelijk te verklaren, het komt er op neer dat de volumevermindering van het ijs door het smelten in evenwicht is met het volume dat er bijkomt door het verdwijnen van het ijs boven de waterspiegel. Je kan dit uittesten met een glas water met ijsblokjes.)
De stijging van de zeespiegel wordt echter veroorzaakt door het smelten van het ijs dat zich op land bevind maar vooral ook door de uitzetting van het water zelf.
Maar ook hier vind ik je optimisme eerder getuigen van een gevaarlijke 'laat we maar rustig onze gang gaan, het komt allemaal wel goed'-houding.
Het zou best kunnen dat alles goed komt, maar ik wil de gok liever niet wagen en ik wil niet de arrogantie hebben om de gok voor de komende generaties te wagen.
Ik wil niet dat als mijn achterkleinkinderen mij de vraag stellen: 'je wist toch dat er iets bestond als het broeikaseffect, waarom heb je niet in de mate van het mogelijke hier iets tegen proberen te doen' en ik niet anders kan antwoorden dan 'ach, ik dacht dat het allemaal wel ging meevallen'.