Het argument van vrijheid is alleen toe te passen als je defineert wat vrijheid is. Vrijheid heeft een objectief en een subjectief element. De verbinding daartussen komt als we zeggen: vrijheid is een situatie waarin het subject in staat is om te kunnen kiezen. Die kip is geboren in een omgeving die niet natuurlijk is, maar wel elementen heeft waar zij een natuurlijk gedrag kan hebben. Dus ook kan kiezen. Die worm, dat stofbad, een ei op die plek leggen, reageren op dat vreemde wezen die af en toe ook nog voer geeft enz. Verplaats je je in die kip dan zul je zien dat die een prettig leven heeft.
Je begreep niet wat ik bedoel met soorteigen insteek of begreep je het grapje niet over eiereneten. Als dat laatste het geval is dan moet je dit maar vergeten. Als het te maken heeft met soorteigen gedrag dan een ander voorbeeld: veel mensen nemen huisdieren zonder zich te bekommeren over de eigenschappen van dat dier. Ze kunnen een konijn een leven lang in een hokje stoppen en ook nog zeggen dat ze het beest zóóó lief vinden. Dat konijn kan niks, geen hol graven, geen ander konijn ontmoeten, zich alleen maar vervelen. Een hond kan ook minder een soorteigen gedrag onwikkelen dan een kat. Een kat gaat ook veel meer zijn eigen gang. Of denk aan die goudvis die rondjes zwemt. Of aan die ijsbeer in een dierentuin die ijsbeert. Dat doet die niet voor niks: verveling. Dat is beperking van vrijheid. Daar staat die kip van mij (symbolisch van mij hoor, maar mijn zus heeft ze wel in de tuin) tegenover die alles kan doen wat bij de eigenschappen van het beest hoort. Dus is die kip vrij.
De meer filosofische vraag is dus: als kip en mens met elkaar opgroeien in respect en je doodt dit beest niet, geeft het zelfs een naam, laat het in alle liefde oud worden, als het dood is stop je het niet in de soep, maar begraaft het met eerbetoon, mag je dan niet het product ei gebruiken?
Het schaap waarover ik praat is niet het schaap dat gefokt is voor de wol. Dat is het fabrieksschaap. Nee, het is het schaap dat naast mij woont en "gelukkig" is, samen met zijn soortgenoten "schaap kan zijn". In de zomer wordt hij/zij verlost van de gigantische vracht wol, wat hij/zij plezierig vindt op dezelfde manier als wij mensen het prettig vinden om naar de kapper te gaan. De schaap als soort komt ook in de natuur voor, maar bij ons meer als fokdier dat ben ik met je eens. Maar als dit beest geboren is en daarna weer nakomelingen krijgt, dan kan dit individuele schaap toch ook "gelukkig" zijn vanuit haar/zijn eigenschappen van dit moment? Een mens die leeft als natuurmens kan dit ook niet meer, omdat hij is geëvolueerd.
Ik zou het niet in mijn hoofd halen om op de hei gaan zitten afwachten of er een parelhoender komt die van plan is om met mij samen te leven. Laat daar de natuur maar zijn werk doen. Ik accepteer ook dat die parelhoender doordat die natuur zijn werk doet nog niet half zo oud wordt als die kip op het erf.
De grens van een veganist is mij duidelijk. Je hebt het ook in verband gebracht met mensenrechten en milieu. Daar sta ik ook aan je zijde, 100% Principes hebben de eigenschap dat je helder kunt afbakenen waar de grens ligt. Het is ook gemakkelijk, je hoeft niet meer na te denken. Dit bedoel ik niet negatief, het is meer dat je iets op de automatische piloot kunt doen. Je doet iets gewoon wel of niet. Net zoals mensen vroeger als principe hadden om geen werk op zondag te doen.
Het is ook niet dat ik dit aan de orde stel om gelijk te krijgen. Het gaat me er meer om te kijken wanneer je voor bescherming van mensenrechten, natuur en milieu in je keuze dingen uit gaat sluiten die voor diezelfde bescherming niet echt uitgesloten hoeven te worden.
387 Reacties
177920 Gelezen