In een welbekend tijdschrift zal volgende maand dit artikel te lezen zijn (Ssst!)
Proefdierslak
Gent (Be) - Slakken kunnen worden gebruikt om te kijken hoe irriterend een bepaalde stof is voor slijmvliezen, volgens een methode van de universiteit van Gent. Met zielige konijnenoogjes is het echter nog niet gedaan.
Een fabrikant die een nieuwe stof op de markt wil brengen moet van de wet onderzoeken of zijn product wel veilig is voor de mens. Dat kan bijvoorbeeld met een konijn. Hij brengt de stof aan in de ogen, vagina of neusgaten van het dier, en dan blijkt in hoeverre er irritatie opgewekt wordt.
Konijnen met zweren in hun oog zijn zielig. Mede daarom maken testers steeds minder gebruik van proeven op deze en andere gewervelde dieren. De universiteit van Gent ontwikkelde een alternatief voor slijmvliesonderzoek: Arion lusitanicus, een naaktslak. De buitenkant van een slak is één en al slijmvlies, en als proefdier zijn slakken nog goedkoper om te verzorgen ook. Bovendien zijn de proeven met slakken sneller klaar en minder bewerkelijk.
Irritatieslijm
Slakken die in contact komen met een irriterende stof gaan slijm produceren, en als de stof cellen beschadigd komen er ook eiwitten vrij uit de lichaamswand. Hoe meer slijmproductie en eiwitten in het slijm, hoe irriterender de stof. De resultaten bij slakken voorspellen de mate van irritatie bij mensen.
Ondanks de resultaten en het recent verleende Europees octrooi nog niet wettelijk aanvaard. Als een product de ‘slakkentest’ doorstaat moet het daarna alsnog op gewervelden getest worden. Wettelijk gezien is er dan sprake van een reductie van het aantal dierproeven: proeven op invertebraten tellen voor de wet als ‘alternatieven voor dierproeven’.
Esther van der Meer, beleidsmedewerkster van de stichting Proefdiervrij, heeft er geen goed woord voor over: “Voor ons is dit gewoon een dierproef. Een alternatief zou in onze ogen een proefdiervrije opstelling zijn, in plaats van een opstelling met een slak.” Het zenuwstelsel van een slak lijkt veel minder op dat van een mens dan een konijnenzenuwstelsel. Is zo’n slak dan niet een enorme verbetering? ‘Nee; van ongewervelde dieren is te weinig bekend om te stellen dat ze geen of minder pijn lijden.’ Desgevraagd geven de onderzoekers toe dat er inderdaad sprake is van ‘ongemak’, maar zij wijzen er wel op dat een test met konijnen een maand kan duren, terwijl een slakkentest al na vijf dagen voorbij is.