Handige info voor mensen die bij een tekort te weinig B12-injecties krijgen omdat de arts meent dat een teveel gevaarlijk kan zijn.
Vitamine B12 is extreem veilig: vrees voor overdosering is onnodig
Het komt geregeld voor dat uit vrees voor een overdosis wordt afgeweken van de voorgeschreven behandeling van een vitamine-B12-tekort, en zelfs dat geheel wordt gestopt.
Klachten als gevolg van een B12-tekort kunnen daardoor steeds opnieuw de kop opsteken en zelfs onomkeerbaar worden. Het is daarom van groot belang dat dit misverstand uit de wereld wordt geholpen.
Dat het gaat om een misverstand is overduidelijk. Al ruim zestig jaar worden hoge doseringen vitamine B12 toegepast bij de behandeling van een B12-tekort zonder de geringste aanwijzing van gevaar voor overdosering.
Gezaghebbende instanties als de Gezondheidsraad en het Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg te Eindhoven hebben duidelijk laten weten dat B12 niet toxisch is.
Uit klinisch onderzoek en de behandeling van cyanidevergiftiging blijkt dat zelfs extreem hoge doseringen met bijbehorende B12-serumwaarden onschadelijk zijn.
In 1926 werd ontdekt dat patiënten met pernicieuze anemie van een zekere dood konden worden gered door het eten van een half pond rauwe lever per dag. Ruim twintig jaar later werd de stof die hiervoor verantwoordelijk was – vitamine B12 of cobalamine – uit leverextract geïsoleerd. Sindsdien worden wereldwijd talloze patiënten met een B12-tekort behandeld met hoge doseringen vitamine B12. Meestal per injectie en vaak levenslang, aangezien een tekort doorgaans wordt veroorzaakt door een onherstelbare opnamestoornis. Daarbij is nooit iets gebleken van schadelijke effecten door overdosering. Ook in de wetenschappelijke literatuur van de afgelopen zestig jaar is daarvan geen enkel geval te vinden.
De Gezondheidsraad besloot daarom voor vitamine B12 geen veilige bovengrens van inneming vast te stellen. In haar rapport Voedingsnormen: vitamine B6, foliumzuur en vitamine B12 sloot de Raad zich in 2003 aan bij deskundigencommissies van het Amerikaanse Institute of Medicine en het Wetenschappelijk Comité voor de Menselijke Voeding van de Europese Unie, die drie jaar eerder al hadden gerapporteerd dat toxiciteit van hoge doseringen B12 geen reëel gevaar is. Uiteraard kunnen zich net als bij elke medische behandeling bijwerkingen voordoen: af en toe komen overgevoeligheidsreacties zoals acné, netelroos en jeuk voor, zeer zelden anafylaxie. Overstappen op een ander merk, een andere vorm van cobalamine of tabletten kan in zulke gevallen uitkomst bieden.
Toch komt het nog geregeld voor dat artsen uit vrees voor overdosering te zuinig zijn met injecties of de behandeling al na een paar injecties stopzetten, om deze pas te hervatten wanneer de B12-concentratie in het bloed weer flink is gedaald. Met als gevolg dat klachten blijven bestaan of steeds opnieuw de kop opsteken. Door injecties met vitamine B12 schiet de serumwaarde binnen enkele uren omhoog tot ver boven de voor gezonde mensen bedoelde normaalwaarden (gemiddeld 150-700 pmol/L), om daarna weer heel langzaam te zakken. Kennelijk is de achterliggende gedachte dat de serumwaarde zoveel mogelijk binnen de referentiewaarden moet worden gehouden. Niets is minder waar, aangezien de bloedspiegel stijgt ongeacht het therapeutisch effect van de behandeling. Een hoog B12-gehalte in het bloed betekent nog niet dat klachten als gevolg van een B12-tekort afdoende zijn behandeld. Deze veronderstelling kan zeer schadelijke gevolgen hebben voor patiënten met neurologische klachten, die zelfs onomkeerbaar kunnen worden wanneer niet frequent genoeg wordt geïnjecteerd.
In Nederland bestaat de gewenste behandeling, zoals voorgeschreven in het Farmacotherapeutisch Kompas, uit tweemaandelijkse injecties met 1 mg hydroxocobalamine, na een opstartfase van 10 injecties verdeeld over een aantal weken. Over de serumwaarde of gevaar voor overdosering wordt – anders dan bij de behandeling van bijvoorbeeld vitamine A-gebrek – met geen woord gerept. Dat een overdosis niet aan de orde is, wordt nog eens onderstreept door het advies bij duidelijk neurologische afwijkingen zonodig twee jaar lang twee keer per week te injecteren. Hieruit blijkt bovendien dat bij de behandeling de klachten en niet de serumwaarde van de patiënt voorop moeten staan: als serumwaarden doorslaggevend waren zou ook bij neurologische klachten na de opstartfase met een onderhoudsdosering kunnen worden volstaan.
Mogelijk leidt de bezorgdheid voor een overdosis B12 mede zo’n hardnekkig bestaan doordat verschillende ernstige, soms levensbedreigende ziekten gepaard kunnen gaan met een sterke stijging van de B12-concentratie in het bloed, in sommige gevallen tot wel 30 maal de bovenste referentiewaarde. Bij bloedafwijkingen zoals bepaalde vormen van leukemie, polycythemia vera en het hypereosinofiel syndroom is de oorzaak meestal een verhoogde productie van het transporteiwit haptocorrine, waaraan het merendeel van het in bloed aanwezige cobalamine is gebonden. Bij leveraandoeningen als acute hepatitis, levercirrose en leverkanker worden verhoogde B12-waarden meestal veroorzaakt doordat de beschadigde lever niet langer in staat is de in het bloed circulerende B12 op te slaan of de opgeslagen voorraad vast te houden. Verhoogde B12-concentraties zijn dan ook altijd reden voor verder onderzoek, maar daaruit volgt vanzelfsprekend niet dat serumwaarden die verhoogd zijn door behandeling met vitamine B12 kunnen leiden tot een ernstige ziekte.
De wetenschappelijke literatuur biedt tal van voorbeelden waaruit blijkt dat bij behandeling met vitamine B12 zeer hoge serumwaarden en doseringen onschadelijk zijn.
....
910 Reacties
603012 Gelezen